Bij Rhenen duikt uit het Rijndal steil de Utrechte Heuvelrug op. Dit relict uit de voorlaatste ijstijd is de eerste Nederlandse hoogte vanaf de kust. Op de zuidelijke flank van deze rug vestigden zich duizenden jaren geleden de eerste bewoners. Van de plaatsen waar ze woornden en werkten, is al lang niets meer te zien. Hun laatste rustplaatsen daarentegen liggen nog op honderden plaatsen verscholen in de bossen: grafheuvels uit de Nieuwe Steentijd, Bronstijd en IJzertijd. Vergeleken bij ander...

De Nederlandse stadsarcheologie heeft de afgelopen decennia een omvangrijke hoeveelheid informatie opgeleverd over de middeleeuwse stad in veel van haar gedaanten. Dit betreft onder meer het ontstaan, de topografie, de materiële cultuur en het functioneren van steden. De veelheid van opgegraven informatie is inmiddels zo groot dat het maken van syntheses een complexe aangelegenheid is geworden. Roos van Oosten kijkt voor het eerst in stadsarcheologisch Nederland systematisch over de grenzen ...

Dit is het verhaal van een bijzondere opgraving. Onderzocht werd een onaanzienlijke ruïneheuvel in Jordanië. De naam van de ruïneheuvel kwam niet in de Bijbel voor, en er was geen belangrijke stad onder het puin te verwachten. De opgraver Henk Franken had nog geen naam gemaakt binnen de archeologische gemeenschap.

Maar op Tell Deir Alla werd vanaf 1960 geschiedenis geschreven. Om de tell haar geheimen te ontfutselen trotseerden de opgravers maandenlang kou, regen en wind, het slapen in kla...

Eenvoudige boeren met wat akkers en koeien, mensen die min of meer gelijk waren aan elkaar en vreedzaam leefden. Dat is het beeld dat de meeste opgravingen ons bieden van de prehistorische samenlevingen in Nederland. Maar dat is schijn: ook toen waren er statusverschillen en had de één meer macht dan de ander. Een treffend voorbeeld is de periode rond 600 voor Christus, de Vroege IJzertijd. In het Nederlandse rivierengebied leefden toen mannen die contacten hadden met beschavingen in Midden...

In de eerste helft van de 20ste eeuw was de naam van kapitein Hendrik Joseph Bellen onlosmakelijk verbonden met de Veluwse en Drentse heidevelden. Vooral in de alom aanwezige zandverstuivingen en nieuwe ontginningen deed hij zijn belangrijke archeologische ontdekkingen. Als amateurarcheoloog onderhield hij contact met internationaal bekende archeologen als Holwerda in Leiden en Van Giffen in Groningen. Ook was hij medeoprichter van de vereniging Oud Ede. Vooral onder de bevolking was hij een ...

Waar stond de Noordenbergtoren? Is er iets van teruggevonden? En wat is de geschiedenis?

Het was lang onduidelijk waar de toren en de rest van het verdedigingswerk hadden gestaan. Tot 1988, toen bij de sloop van gebouwen aan de Gen. Gibsonstraat bleek, dat die waren gefundeerd op zware muren. Verder onderzoek, dat duurde tot en met 1998, leverde een schat aan gegevens op. De complete fundering van de Noordenbergtoren en de beschermde toegangsweg naar de stad werd teruggevonden!

Dit boek gaat ...

Tussen wal en schip Sporen van de Middeleeuwse IJsseloever in de opgraving aan de IJsselstraat te Deventer (1983). Mittendorff, E.Paperback. 66 pp. Rijk geïllustreerd. Met CD. Publicaties Archeologisch Depot Overijssel 6. SPA uitgevers 2017. Uit de opgraving bleek dat de IJsseloever in bij dit deel van Deventer geen statisch rivierfront vormde maar dat deze geleidelijk in westelijke richting moet zijn opgeschoven. Dit geldt waarschijnlijk ook voor de andere delen van de oeverzone. Dit ond...

Vroege `Haagse’ boeren op begraven duinen

De Wateringse Binnentuinen zijn nu een ruim opgezette nieuwbouwwijk van Den Haag, met veel groen en water. Bijna vijfduizend jaar geleden was het daar nog veel ruimer, groener en waterrijker. Hier lag toen een duinenrij, vlakbij de toenmalige kustlijn, midden tussen moerassen. Daar verscheen rond 2900 voor Christus een groepje mensen, ongetwijfeld er boomstamkano. Ze verbleven er een paar dagen in een schuilhut en aten er een bruinvis op. Niet lang ...

Met het huidige archeologisch bestel, de impact van de ‘third science’- revolutie en de toenemende aandacht voor erfgoed lijkt de Nederlandse archeologie sterker in de samenleving verankerd dan ooit. Maar wie zit er eigenlijk te wachten op het verleden dat archeologen menen te schrijven, en waarom eindigen de verhalen van archeologie vaak in de rafelranden van de canonieke geschiedenis?

Bij archeologie past geen kruideniersmentaliteit: ze is één van de meest krachtige manieren om geschi...

Wie het voorrecht heeft de oude Griekse schrijvers te kunnen lezen, of wie er anders kennis van neemt in een goede vertaling, zal allerlei bijzonderheden bespeuren in het leven van die tijd. Meestal echter zijn de vele details toch weer net te weinig om een afgerond beeld te krijgen. Zo blijven er vragen over, hoe het allemaal toeging in die Oudgriekse wereld.

De auteur van dit boek verstaat de kunst om uit de enorme massa gegevens die voor het grijpen ligt, het wezenlijke te kiezen en in éÃ...