"Wie anders voedt ook nu de hele wereld dan Hij die uit een paar korrels hele oogsten schept?" De vraag is afkomstig uit de eerste verhandeling in deze bundel en vormt de afsluiting van een plechtige inleiding op een prachtige toespraak van Augustinus (354-430). De bisschop van het Noord-Afrikaanse Hippo Regius geeft daarin een zorgvuldige toelichting op een bekend verhaal uit het evangelie volgens Johannes (6,1-14). De evangelieschrijver bericht ons daarin over een wonderbaarlijk teken van J...

BERNARDUS VAN CLAIRVAUX

Ommekeer

De omvormende kracht van Gods woord

Vertaling: Krijn Pansters en Guerric Aerden ocso

Inleiding en annotatie: Guerric Aerden ocso

Op een eerste november in de late jaren dertig van de twaalfde eeuw, staat Bernardus te preken in Parijs. Zijn gehoor bestaat uit een groep studenten uit de entourage van Abaelardus, de grote rationele theoloog. Velen laten zich door Bernardus' vuur overtuigen en worden zelf monnik te Clairvaux. Een van hen, Godfried van Auxerre, zal het ...

For some of us, the apostle Paul is intimidating, like a distant and difficult uncle. Maybe not someone you'd like to hang out with at a coffee shop on a rainy day. He'd make a scene, evangelize the barista, and arouse looks across the room.

For a mid-morning latte, we'd prefer Jesus over Paul. But Paul is actually the guy who-from Ephesus to Athens-was the talk of the marketplace, the raconteur of the Parthenon. He knew everyone, founded emerging churches, loved the difficult people, and hel...

HIERONYMUS (ca. 347 420) trok zich, na omzwervingen die hem in Trier, Antiochië, Constantinopel en Rome hadden gebracht, in 385 terug in een klooster in Bethlehem. Hij genoot groot gezag als theoloog en kenner van het Latijn, het Grieks en het Hebreeuws. Vele brieven heeft hij geschreven, aan vele personen in alle delen van het Romeinse Rijk. Daarin behandelde hij uiteenlopende onderwerpen: voorschriften voor opvoeding; regels voor het leven in eenzaamheid; de onverenigbaarheid van rijkdom ...

Vertaald en toegelicht door Roald Dijkstra en Vincent Hunink

Ingeleid door Hans van Reisen

Heeft God alle dingen geschapen? Of is onze wereld, met alle kwaad en ellende daarin, het werk van een tegengestelde, vijandige macht? En zo ja, hoe kunnen we ons daaruit bevrijden?

Brandende kwesties, waarover ten tijde van Aurelius Augustinus (354-430) fel werd gedebatteerd. Vooral de manicheeërs, volgelingen van Mani, een oosterse charismatische leider uit de 3e eeuw, kozen voor een radicale dualist...

Maarten Luther heeft geen theologisch leerboek geschreven. Wie hem theologisch wil leren kennen en begrijpen moet het gesprek met hem aangaan, het gesprek dat hij destijds voerde met de theologische elite en de gewone gelovige van zijn tijd. Voor de gewone gelovigen schreef hij veel stichtelijke teksten om hun in hun vragen en angsten een leidraad en houvast te geven. Deze teksten vinden echter het fundament in zijn academische theologie die hij universitair en in de uiteenzetting met de toen...

In Augustinus' oeuvre is de weerslag van zijn polemische instelling en interesse goed te zien. Tal van werken dragen titels met daarin het woord 'tegen' (het Latijnse contra of adversus), variërend van het vroege Uitleg van Genesis 1-3 tegen de Manicheeërs (389) en de Psalm tegen de Donatisten (394) tot het late en omvangrijke Tegen Julianus (421) en Tegen de Ariaan Maximinus (428). Tot in Augustinus' allerlaatste werk, het Onvoltooide werk tegen Julianus (429), speelt de bestrijding van af...

Twaalf namen van de stammen van Israël, twaalf poorten van de stad van God. Twaalf namen van de apostelen van het Lam, twaalf fundamenten van het nieuwe Jeruzalem. Zij had de glorie van God.Twaalf delen van de Evangelisch Dogmatische reeks, eindigend bij God Zelf. De schrijver voert ons in dit afsluitende deel naar de eigenlijke Godsleer, de theologia propria. En dat kan en wil hij uiteraard niet doen zonder de wijsgerige voorvragen (prolegomena), zowel intern als extern, te behandelen. Is d...

Er loopt een gouden draad door de mensheidsgeschiedenis. Op de 'reis langs de mysteriën' neemt Jacob Slavenburg de lezer mee naar een deels verborgen geschiedenis die vaak in het geheim werd doorgegeven van ingewijde tot ingewijde. Wat was het mysterie van de heilige bruiloft? Wat vond er plaats tijdens de rituelen van Isis? Wat gebeurde er in de mysteriën van Orpheus, Demeter en Mithras? Welk geheim droeg Maria Magdalena met zich mee? Wie was Hermes Trismegistus en wat betekende de hermeti...