Is moederliefde een instinct dat voortkomt uit een ‘vrouwelijke natuur’ of is het grotendeels een kwestie van sociaal gedrag, dat varieert al naargelang het individu, de tijd en de gebruiken? Dat is de inzet van het historische onderzoek dat Élisabeth Badinter in de jaren tachtig publiceerde: ze observeert de evolutie van het moederlijk gedrag gedurende vier eeuwen en stelt vast dat toewijding aan het kind ontstaat – of niet. Tederheid bestaat – of niet. De onthulling dat hét moeder...

Dag in, dag uit komen de grote politieke vraagstukken via allerlei media tot ons, maar zelden hebben we het idee dat politici daar snel en concreet op sturen. Het lijkt wel alsof echte keuzes nauwelijks worden gemaakt of zelfs worden vermeden. Het Binnenhof zakt weg in een poel van onvermogen. Dat heeft niet alleen te maken met de hoofdrolspelers, maar vooral met het systeem waarin zij functioneren, dat koste wat het kost in stand wordt gehouden. Ariejan Korteweg was voor de Volkskrant n...

De naam Heidegger is besmet. Aan zijn omvangrijke oeuvre van meer dan honderd werken kleeft de smet van collaboratie met het nazisme. In dit Elementaire Deeltje laat Dirk De Schutter zien hoe de filosofische blik van Martin Heidegger, ondanks die smet, relevant is voor de moderne westerse cultuur. In Heideggers filosofie krijgen vele aspecten van het mens-zijn een nieuwe betekenis: de dood, het geweten, stemmingen als angst of verveling of gelatenheid, de tijd, de waarheid, rationaliteit, het...

Hoogtekoorts is een cultuurgeschiedenis van de bergsport. Macfarlane laat zien door welke ideeën mensen bergen zijn gaan beschouwen als symbolen van verhevenheid en zuiverheid, anders dan de gevaarlijke en angstaanjagende oorden vol goden en geesten waar ze drie eeuwen eerder nog voor werden gehouden. Ook laat hij zien dat het beeld dat sommige klimmers van bergen hebben een obsessie kan worden die hen de dood in jaagt.

Macfarlanes eersteling is, net als zijn andere werk, een boek over de r...

‘Weer een dag zonder brief,’ verzucht Kafka in een brief aan Milena Pollak van 7 augustus 1920 – waarmee hij maar duidelijk wilde maken dat er in ieder geval elke dag één brief van haar hoorde te komen. En dat hij er haar minstens één moest schrijven. Liefst meer.Franz Kafka werd in 1883 in Praag geboren en groeide op in de Duitstalige Joodse gemeenschap in die stad. Hij overleed in Kierling, in 1924. Hij schreef veel en graag, aan vrienden (Max Brod), geliefden (Felice, Milena), fa...

In De oude wegen onderzoekt Robert Macfarlane het

verband tussen paden, wandelen en de verbeelding.

Veel van het denkwerk ervoor verzette hij lopend.

Het vertelt het verhaal van ruim duizend mijl wandelen

over oude wegen, op zoek naar een route

naar het verleden – met als resultaat dat hij telkens

weer bij het heden uitkomt. Het is een onderzoek

naar de geesten en de stemmen die op oude paden

rondwaren, naar de verhalen die ze in zich dragen

en vertellen, naar pelgrimages en erfvredebreuk,

...

Hoe welvarender mensen zijn en hoe meer mogelijkheden ze hebben, hoe sterker ze zich bewust kunnen raken van gemis in hun leven. Legden mensen zich in het verleden neer bij de mores van een levenscyclus, nu willen velen uit het leven halen ‘wat erin zit’, meemaken ‘waar het echt om gaat’, deelgenoot worden van wat Norman Mailer ‘the sweet of life’ noemde. Begrippen als ‘bucketlist’ en ‘fomo’ vinden we inmiddels ook in Nederlandse woordenboeken terug.

Eén van de gedaan...

De kunst van het oorlogvoeren van Sunzi, oftewel meester Sun, is een van de bekendste werken uit de Chinese schriftelijke traditie en een van de weinige klassieke traktaten over oorlogvoering in de wereldliteratuur. De 2500 jaar oude tekst heeft nog altijd zijn relevantie niet verloren, en dat is onder meer te danken aan het feit dat meester Sun zich niet zozeer bezighoudt met technische zaken als de opleiding of organisatie van een leger. Hij neemt een hoger, conceptueel standpunt in, dat va...

Visionaire kaartenmakers en stadsarchitecten ontwierpen al 750 jaar geleden nieuwe plannen voor Amstelredamme, die ze vastlegden op kaarten. Zo is de wereldberoemde grachtengordel eerst getekend en ingekleurd als kaart, en daarna daadwerkelijk aangelegd. Dat geldt ook voor de Jordaan, de Pijp, de Watergraafsmeer, Plan-Zuid, Amsterdam-Noord en de wijken van nu en ook die van de toekomst. De kaarten zijn van een wonderbaarlijke schoonheid en zeggingskracht. Je ziet de stad groeien, van veendorp...

Maeve Brennan loopt door New York. Ze neemt een taxi, de bus of de ondergrondse en wij lopen met haar mee. We beleven het New York uit de jaren zestig en zeventig dankzij haar weergaloze beschrijvingen. Brennan is in staat ieder mens, dier, gebouw en elke straat tot in detail fijnzinnig, geestig en raak weer te geven. Het gaat over een bijna uitgedroogde mus die na een regenbui eindelijk een bad kan nemen, of over een ontmoeting van een vader en zijn dertienjarige zoon midden op Broadway, waa...