Waar komen al die grondwetten toch vandaan?

We leven in de eeuw van de grondwet. Bijna alle landen ter wereld hebben er tegenwoordig wel een. Een betrekkelijk recent fenomeen, trouwens, want driekwart van al die grondwetten is van na 1975. En dat terwijl de wortels ervan net na de landbouwrevolutie liggen, meer dan tienduizend jaar geleden, toen nieuwe sociale organisatie- en leiderschapsvormen opkwamen en ook het recht ontstond als manier om grootschalig samen te kunnen werken met vreemden.

...

Het complexe mozaïek dat Ischa Meijer was, voor het eerst volledig gelegd.

Ischa Meijer was een fenomeen. Beroemd, berucht, geducht en onweerstaanbaar geestig. In het leven van vele vrienden en talloze vriendinnen liet hij een onuitwisbare indruk achter.

In zijn duizelingwekkend veelzijdige loopbaan stonden twee grote liefdes centraal: de journalistiek en het theater. Als interviewer met een diepgaande interesse in mensen en een feilloos oog voor hun zwakke plekken en blinde vlekken stuwde hi...

‘Leven doe je door te spelen,’ zo luidt Daphne Gakes’ devies. Zij wil niet berusten in het gezapige: ze woont in een camper, werkt als actrice en stelt zich open voor Jan en alleman. Inmiddels heeft ze drie studies afgerond, de wereld over gereisd en ieder feest gezien. Maar als alles mogelijk is, wie stelt dan de grenzen?

In haar geval was dat meneer agent. Ik, Daphne Gakes, het try-outboekje bij de gelijknamige voorstelling, is het verslag van Daphnes aanvaring met die grenzen. Ze ver...

Rusland is een land zonder natuurlijke grenzen, zonder eenduidige etnische achtergrond, zonder een echte centrale identiteit. En toch is het een van de machtigste landen op aarde, een hoofdrolspeler op het wereldtoneel met een rijke geschiedenis van oorlog en vrede, dichters en revolutionairen.

Mark Galeotti, een van de meest bevlogen Ruslandexperts, weet de geschiedenis van misschien wel ’s werelds meest onbegrepen land inzichtelijk te maken. Hij neemt ons mee naar de vorming van een natie...

Na 1850 begon de campagne om het Nederlandse landschap te verbeteren. De onafzienbare heidevelden, zandverstuivingen en moerassen in Noord-Brabant, Gelderland, Overijssel, Drenthe en Friesland werden kleiner en in landbouwgrond veranderd. Na 1900 werden natte akkers en weilanden drooggemaakt, duizenden kilometer meanderende rivieren en beken werden rechtgetrokken. Rond 1940 werd geschreven dat het Nederlandse landschap mooier was geworden, ‘echt volgens ons eigen ideaal, alles netjes in laa...

In een versplinterd politiek landschap werden de afgelopen tien jaar de grootste systeemveranderingen van na de Tweede Wereldoorlog doorgevoerd. De arbeidsmarkt, de woningmarkt, de energiemarkt, het bankenstelsel, het pensioenstelsel, het zorgstelsel, om er maar een paar te noemen, gingen allemaal op de schop. Hoe kon dat met kabinetten die opereerden zonder een vaste meerderheid in het parlement? Was het de poldercultuur, die ons op papier onbestuurbare land bij elkaar en gaande houdt? Of wa...

'Tegenwoordig is het leven hier goed: er is beweging,' schreef de dichter Albert Verwey eind 1885 aan de schilder Jacobus van Looy, die in Italië werkte. 'In de tijd dat je weg bent zijn we de kunst beter gaan zien en onze ogen zijn groter geworden van veel licht.' Verwey was er zeker van dat hij en zijn vrienden - allemaal jong en boordevol zelfvertrouwen - de toekomst van de kunst voor minstens een eeuw zouden bepalen.

Inderdaad was de revolutie die de zogenaamde Tachtigers ontketenden ong...

Iedereen heeft een mening over Joden, het Oude Testament, de Sjoa en Israël. Maar wat weten we echt over het Jodendom? Rabbijn en journalist Tamarah Benima slaagt erin vastgeroeste opvattingen zachtmoedig te ondermijnen in haar presentatie van het Jodendom. Zij spreekt trouwens liever over Joodse Beschaving, want de joodse godsdienst is belangrijk, maar er is zo veel meer in deze 3500 jaar oude cultuur. Wat houdt een volk dat verspreid leeft over de wereld en is ingebed in andere nationale c...

In De prijs van gelijkheid gaat econoom Bas Jacobs op zoek naar de heilige graal van de welvaartseconomie. Hoe kunnen inkomen en vermogen zo doelmatig mogelijk worden herverdeeld? Herverdeling is kostbaar. De maatschappelijke welvaart daalt gemiddeld met tien cent per herverdeelde euro. En de laatste euro herverdeling - de prijs van gelijkheid - kost zelfs 50 cent aan welvaart. Jacobs toont aan dat veel overheidsbeleid doelmatig noch rechtvaardig is. De progressie van de inkomstenbelasting is...

De samenleving lijkt steeds heen en weer te worden getrokken tussen de zucht naar vrijheid en de honger naar samenhang. In Wat vrije mensen bindt brengt Boris van der Ham deze twee verlangens bij elkaar. Welke grote verhalen kunnen ons binden? Welke rol speelt de ‘enkeling’ daarin? In een aantal persoonlijke en originele essays schrijft hij over identiteit, solidariteit en (nieuwe) mensenrechten. Het is een krachtig pleidooi voor een stevig humanisme.

Boris van der Ham (1973) studeerde in...