Artificiële Intelligentie (AI) is een wereldwijde hype. Maar is het goed voor je hersenen? En voor je lijf? Nee! Erik Scherder noemt AI daarom Afnemende Intelli­gentie. We zitten massaal voor een scherm, worden mentaal en fysiek steeds minder uitgedaagd – en we genieten ervan! We zijn liever lui dan moe. Moet dat niet andersom? Moeten we niet juist moeite blijven doen? Het antwoord is vol­mondig ja! Is het tij nog te keren? Van de oermens hebben we geleerd om efficiënt te zijn: eerst ee...

Het werk van Jankélévitch is ten onrechte nauwelijks in het Nederlands vertaald. In Frankrijk behoort hij tot de meest vooraanstaande filosofen van de vorige eeuw, mede dankzij denkers als Jacques Derrida en Emmanuel Lévinas. Internationaal worden zijn unieke, interdisciplinaire benadering van de filosofische hoofdvragen en zijn literaire stijl hoog aangeslagen.Le Pardon (Vergeving) verscheen in 1967 en is nog altijd een van Jankélévitch’ meest invloedrijke werken. Hij stelt daarin dat...

De kunst van het oorlogvoeren van Sunzi, oftewel meester Sun, is een van de bekendste werken uit de Chinese schriftelijke traditie en een van de weinige klassieke traktaten over oorlogvoering in de wereldliteratuur. De 2500 jaar oude tekst heeft nog altijd zijn relevantie niet verloren, en dat is onder meer te danken aan het feit dat meester Sun zich niet zozeer bezighoudt met technische zaken als de opleiding of organisatie van een leger. Hij neemt een hoger, conceptueel standpunt in, dat va...

Visionaire kaartenmakers en stadsarchitecten ontwierpen al 750 jaar geleden nieuwe plannen voor Amstelredamme, die ze vastlegden op kaarten. Zo is de wereldberoemde grachtengordel eerst getekend en ingekleurd als kaart, en daarna daadwerkelijk aangelegd. Dat geldt ook voor de Jordaan, de Pijp, de Watergraafsmeer, Plan-Zuid, Amsterdam-Noord en de wijken van nu en ook die van de toekomst. De kaarten zijn van een wonderbaarlijke schoonheid en zeggingskracht. Je ziet de stad groeien, van veendorp...

Oorsprong van de apartheid. Eerste mediaoorlog. Voorproefje van de Eerste én de Tweede Wereldoorlog. De Boerenoorlog (1899-1902) behoort tot de meest intrigerende conflicten in de moderne geschiedenis. Het verschil in status tussen supermacht Groot-Brittannië en de twee nietige Boerenrepublieken Transvaal en Oranje Vrijstaat, bewoond door afstammelingen van Nederlandse kolonisten, was bizar groot. Toch moesten de Britten heel ver gaan om de oorlog te winnen, tot en met systematische terreur...

Al jarenlang heerst er een pandemie: ‘lichamelijke inactiviteit’. Inactief leven verhoogt het risico op overgewicht, hart- en vaatziekten en diabetes type 2. Mensen die hiermee belast zijn, blijken (extra) kwetsbaar voor andere ziekten, zoals virale infecties! Bewegen en een gezond voedingspatroon hebben grote invloed op het hart, de hersenen en het immuunsysteem.

Bewegen en bepaalde voedingsstoffen prikkelen de binnenwand van de bloedvaten waardoor nitric oxide (NO) wordt geproduceerd, wa...

Overal ter wereld sterven rivieren door vervuiling, droogte en indamming. Al sinds mensenheugenis moeten rivieren dienstbaar zijn voor vervoer, voor energie, als bron van voedsel, als open riool. Wereldwijd is er echter ook een beweging gaande die het leven en de rechten van rivieren en andere natuur wil erkennen en wil vastleggen in de wet om verdere vernietiging tegen te gaan. Natuurschrijver Robert Macfarlane is diep overtuigd van deze Rights of Nature. In Leeft een rivier? neemt hij zijn ...

Als een zeventiende-eeuwse Franse denker zich zes dagen lang terugtrekt in een stoel voor de haard en zijn gedachten de vrije loop laat gebeurt er iets wat de geschiedenis van het denken blijvend verandert. Hij doet de beroemdste ‘uitvinding’ van de filosofie: cogito ergo sum – zelfs als ik alles in twijfel trek blijft één zekerheid onbetwijfelbaar overeind, namelijk dat ik ben. De harde zekerheid van deze gedachte vormt al eeuwen een grote aantrekkingskracht, want hoe onbetwistbaar d...

Franz Junghuhn (1809-1864) was een onwaarschijnlijk veelzijdig geleerde die de natuur in haar totaliteit wilde begrijpen. Hij beschouwde haar als een organisme waarin geen enkel element op zichzelf kan bestaan, ook de mens niet. Junghuhn was een tijdgenoot van de beroemde vader van de ecologie Alexander von Humboldt (1769-1859), met wie hij correspondeerde, en die zijn werk bewonderde. Humboldt schreef onder meer: ‘Het deed me plezier u in levenden lijve te kunnen vertellen hoeveel ik van u...

In De ontkenning van de dood (1973) pakt Becker het probleem van de grootste leugen van het menselijk bestaan aan: de weigering om de eigen sterfelijkheid te onderkennen. De gehele beschaving lijkt zichzelf namelijk te beschermen tegen het besef van de dood als einde van het leven. Volgens Becker leven we behalve in onze tastbare wereld ook in een symbolische, waarin zich de overtuiging van onze onsterfelijkheid bevindt. We scheppen om herinnerd te worden, om deel uit te maken van iets waarva...