Dit boek rekent af met de gedachte dat de protestantse arbeidersbeweging om principiële redenen geen wezenlijke bijdrage zou hebben geleverd aan de bevrijding van de arbeider. Het CNV zette zich met zijn eigen streven naar bedrijfsorganisatie en medezeggenschap wel degelijk - zij het soms aarzelend en altijd behoedzaam - in voor de 'deproletarisering' van de werkende klasse. De strijd daarover met geestverwante ideologen, politici en ondernemers bevestigt dat, evenals de principeafspraken di...

Op 8 april 1407 gaf Willem VI, graaf van Holland, Zeeland en Henegouwen, een stadsrecht aan Leerdam. Waarom was de graaf juist toen bereid dat te doen? Wat hield het recht precies in en welke gevolgen had het voor de ontwikkeling van de stad?In Verkochte vrijheid beantwoordt Antheun Janse, docent middeleeuwse geschiedenis aan de Universiteit Leiden, deze vragen De gebeurtenissen van 1407 blijken deel uit te maken van een bloedige vete, die de inwoners van het grensgebied tussen Holland, Gelre...

Inhoud: REDMER ALMA, De Ommelander ridderschap (1498-1516) JEAN STRENG, De adel in de Republiek CONRAD GIETMAN, Eer en geweld in de Oost-Nederlandse adelscultuur (1550-1700) R.G. DE NEVE, Regenten, aristocratisering en genealogie A.J. MENSEMA, Met vorstenkroon en hermelijnmantel. De presentatie van de familie Van Rechteren als adellijk geslacht YME KUIPER, Naar een antropologie van adellijke identiteitsvorming. Een beschouwing over Ursula den Tex' Anna baronesse Bentinck 1902-1989. ...

Rond 1900 waren de natuurwetenschappen volop in beweging. Als gepromoveerd leraar aan de Rijks-HBS te Groningen droeg Obe Postma (1868-1963, fysicus, dichter in de Friese taal en onderzoeker van het Friese land en leven) zijn steentje bij aan de discussie over de statistische mechanica, en de kansrekening en statistiek. Met zijn werk als uitgangspunt bevat deze bundel bijdragen over de ontwikkelingen in de psychologie, de natuur- en geesteswetenschappen, de jonge HBS en het Natuurkundig Genoo...

Hoewel de Utrechtse Paulusabdij na Egmond de oudste benedictijner stichting is in de noordelijke Nederlanden, resteert er slechts een zeer fragmentarische nalatenschap. De oudste originele archivalia dateren pas van de veertiende eeuw en ook van de bibliotheek zijn maar weinig handschriften van vóór 1300 overgeleverd. In de achttiende en negentiende eeuw werd de kerk van de Paulusabdij gesloopt. Van het interieur is zelfs geen enkele afbeelding bekend. De bijdragen in deze bundel verschaffe...

De Antwerpse dichteres Anna Bijns (1493-1575) was een van de eerste Nederlanders die op de nieuwe leer van de reformator Martin Luther reageerde. Vaak wordt gesteld, dat zij in haar gedichten vooral haar haat ten opzichte van Luther verwerkte, wat vervolgens gekoppeld wordt aan haar vrouw-zijn. Haar 'refreinen' zouden weliswaar meeslepend zijn, maar geen argumentatieve waarde bezitten. Met behulp van een nieuwe methode, een combinatie van klassiek letterkundig onderzoek en een benadering uit ...

De Duitsche Orde werd in 1190 in Jeruzalem opgericht om een lokaal ziekenhuis te beschermen. Al snel groeide de orde echter uit tot een ridderorde met allure. In 1219 wisten orderidders zich te onderscheiden bij het beleg van Damiate in Egypte. Enige getuigen uit de Lage Landen schonken de orde vervolgens landerijen in hun thuisland. Zo kreeg de Duitsche Orde ook voet aan de grond in het dorp Schelluinen, vlakbij Gorinchem. De hier gestichte commanderij is de vroegste vestiging van de nog ste...

Handen uit de Mouwen beschrijft de geschiedenis van het verpleegkundig uniform in Nederland in de voorbije 150 jaar. Het boek toont aan hoe nauw de kleding van verplegers en verpleegsters was verbonden met ontwikkelingen in hun beroepsleven en in de maatschappij. Vanaf het oudst bekende habijt van verplegende kloosterzusters in Nederland - voor dit boek ter beschikking gesteld door de Zusters van Charitas uit Roosendaal - tot een recent en huiselijk verpleegstersjasje dat werd ontworpen door ...

De congregatie van de Zusters van Jezus, Maria en Josef (JMJ) is voortgekomen uit een congregatie die in 1822 in Amersfoort werd gesticht door pater Mathias Wolff SJ. In 1840 kwam het tot een scheiding en vormden de zusters in het zuiden een zelfstandige congregatie. In 1857 werd het moederhuis gevestigd in 's-Hertogenbosch. De zusters zijn vanaf het begin werkzaam geweest in het onderwijs. Ook toen zij vanaf 1850 de zorg voor ouderen en zieken op zich namen, bleef de nadruk liggen op het ond...

In dit tiende en laatste deel van het Biografisch Woordenboek Gelderland worden de levens van vijftig Gelderse vrouwen en mannen beschreven. Literator C.C.S. Crone is bekend om zijn sobere proza en zijn werk voor de AKU. Baron 'Joeki' van Pallandt was een legendarisch levensgenieter, over wie nóg gepraat wordt. Dat zal minder het geval zijn met Cornelis van Geelkerken, de nationaalsocialistisch politicus en lange tijd rechterhand van Mussert. Jaap Spaanderman was de dirigent die de Arnhemsch...