De napoleontische periode was voor Nederland een tijd van ingrijpende veranderingen. Na zijn coup d'état breidde Napoleon Bonaparte vanuit Frankrijk zijn macht langzaam uit over het Europese vasteland. Zijn oog viel ook op Nederland, dat worstelde met de gevolgen van de Bataafse Revolutie. Ons land veranderde tussen 1801 en 1813 van een republiek in een monarchie, werd daarna ingelijfd bij het keizerrijk en hervond in november 1813 de onafhankelijkheid, met aan het hoofd van de natie de zoon...

De apostel Paulus staat sinds de eeuwwisseling in het middelpunt van de filosofische belangstelling. Denkers als Taubes, Badiou, Agamben en Žižek - en eerder al Heidegger - vinden in Paulus' brieven grondwoorden voor een nieuwe manier van denken over de wereld, de tijd en de geschiedenis, maar ook over de levenskunst, het recht en de politiek. Zij laten tevens zien hoe Paulus' brieven niet alleen aan de basis staan van ervaringen die kenmerkend zijn voor onze cultuur, zoals het nihilisme en...

‘Südtirol ist nicht Italien!’ Wie vanuit Oostenrijk over de Brennerpas Italië binnenrijdt, zal deze leus nog regelmatig op huizen of spandoeken aantreffen. Na de Eerste Wereldoorlog, waarbij het eerste land tot de verliezers en het tweede tot de overwinnaars behoorde, werd Tirol in tweeën geknipt en werd de zuidelijke helft Italiaans, zonder dat de bevolking hierop enige invloed had. Mussolini streefde vervolgens naar Italianisering, die uitmondde in de voor Zuid-Tirolers onmogelijk...

Wat gebeurt er als een stad door een vijandelijk leger wordt bezet? Is het noodzakelijk en verstandig om samen te werken met de nieuwe machthebber? Of moet er weerstand worden geboden tegen zijn aanwezigheid en beleid? Deze vragen speelden voortdurend tijdens de Duitse bezetting van Nederland tussen 1940 en 1945, toen de spanning tussen collaboratie en verzet zich in het dagelijks leven manifesteerde.In Nijmegen, collaboratie en verzet wordt deze beladen thematiek onderzocht door te kijken na...

Toevalligheden, vingerwijzigingen, voorzienigheid.

Over katholiek geloof, schaamte en de voorsprong van de homoseksueel.

Frans Kellendonklezing 2022

Sinds 1993 wordt aan de Radboud Universiteit Nijmegen jaarlijks de Frans Kellendonklezing gehouden ter nagedachtenis van de in 1990 overleden schrijver Frans Kellendonk.

De lezingen zijn geen van alle literatuurwetenschappelijke verhandelingen óver Kellendonks leven en werk – een dergelijke aanpak zou de schrijver zeker niet op prijs gesteld h...

In de Daendelslezing van 2022 tackelt Dorothee Sturkenboom de moderne boreale ideologie door de voorgeschiedenis daarvan te onderzoeken. Inzoomend op de late achttiende eeuw, legt ze haar vinger op de zwakke plekken van het noordelijke superioriteitsdenken.

De late achttiende eeuw was een periode waarin Nederlandse intellectuelen zich – net als nu – grote zorgen maakten over de staat van het land en zich afvroegen wat er nog resteerde van de eigen nationale identiteit. En net als nu zocht...

In de rangorde van de fascistische en nationaal-socialistische propaganda stond het woord vooraan. Eerst het gesproken woord; onmiddellijk daarna volgden stromen kranten, tijdschriften, brochures en duizelingwekkende stapels bruine boeken. Het boek werd niet zelden vergeleken met een zwaard, een wapen in dienst van de politieke strijd. Welke publicaties gebruikten het fascisme en nationaal-socialisme om hun idealen te verwezenlijken? Wie waren daarvan de auteurs en de uitgevers? Welke boekhan...

Na 11 september 2001 waren commentatoren het over één ding eens: de aanslagen zouden een einde maken aan het postmodernisme en alles wat daarmee werd geassocieerd. Thomas Vaessens laat zien dat in de literatuur al langer aan het postmodernisme werd getwijfeld. Eind jaren tachtig vroegen schrijvers zich al af of ze niet te ver waren doorgeschoten in hun neiging tot ‘deconstructie’. Hadden ze het niet onmogelijk gemaakt ergens in te geloven – in het nut van literair engagement bijvoorbeeld...