Een van de opmerkelijkste wijsheidsboeken uit de periode tussen het Oude en Nieuwe Testament is De wijsheid van Jesus Sirach. Een geschrift dat door katholieken wel, maar door joden en protestanten niet tot de bijbel wordt gerekend. Geschreven omstreeks 180 voor Christus, heeft de tekst bijna uitsluitend in een Griekse vertaling gecirculeerd; de Hebreeuwse versie werd pas in 1896 bij toeval ontdekt in een afvalkamer van een synagoge in Cairo. De wijsheid van Jesus Sirach bevat, gerangschikt o...

Wat joden, christenen en moslims tot op de dag van vandaag bindt is het besef, dat God onkenbaar en onuitsprekelijk is. Maar zij baseren hun geloof in God óók op een Heilig Boek, waarin iets van Gods wezen en werkzaamheid geopenbaard wordt. Zij streven er dus niet naar om Gods geheim zó geheim te laten zijn, dat niemand weet dat er sprake is van een geheim.

Het is wel betreurd, dat Augustinus' spreken over God te stellig en trefzeker is geweest en hij het mysterie van God te weinig intact g...

HIERONYMUS (ca. 347 420) trok zich, na omzwervingen die hem in Trier, Antiochië, Constantinopel en Rome hadden gebracht, in 385 terug in een klooster in Bethlehem. Hij genoot groot gezag als theoloog en kenner van het Latijn, het Grieks en het Hebreeuws. Vele brieven heeft hij geschreven, aan vele personen in alle delen van het Romeinse Rijk. Daarin behandelde hij uiteenlopende onderwerpen: voorschriften voor opvoeding; regels voor het leven in eenzaamheid; de onverenigbaarheid van rijkdom ...

Bijna veertig jaar lang heeft Augustinus (354-430) in het Noord-Afrikaanse Hippo Regius de geloofsgemeenschap als predikant gediend. Van heinde en verre kwamen mensen naar deze havenstad om zelf de woorden van de befaamde bisschop te beluisteren of zijn preken in opdracht van anderen op te tekenen. Zo zijn ongeveer zeshonderd preken van hem bewaard gebleven.

Voor deze bundel werden 33 preken uitgekozen van de sermones de scripturis. In deze groep preken staat de behandeling van een bijbeltekst...

Omstreeks 1130 schrijft Bernardus van Clairvaux een geestelijk traktaat dat bestemd is voor de tempeliers, een militaire orde. Het traktaat, dat als 'Lofzang op een nieuwe ridderorde' furore maakte, beschrijft de voorwaarden voor en etappes van een leven van ommekeer. Bernardus moedigt de tempeliers aan de wegen van Christus te bewandelen. Het document heeft echter een ruimere portee: over de hoofden van de tempeliers heen richt Bernardus zich tot de ridderklasse van zijn tijd, die zich onder...

Dat Paulus van fundamenteel belang is voor het christendom, staat buiten kijf. Maar wie was Paulus eigenlijk? We kennen aangaande leven en leer van Paulus maar twee bronnen: Handelingen van Lucas en de brieven van Paulus.

In 'Wie was Paulus wel?!' 'Op zoek naar zijn teksten' wordt aandacht besteed aan de wijze waarop de antieke brieven geschreven en gelezen werden. Niet de theologische antwoorden, maar filologische vragen zijn daarbij richtinggevend. De aandacht gaat vooral uit naar de tekste...

In Augustinus' oeuvre is de weerslag van zijn polemische instelling en interesse goed te zien. Tal van werken dragen titels met daarin het woord 'tegen' (het Latijnse contra of adversus), variërend van het vroege Uitleg van Genesis 1-3 tegen de Manicheeërs (389) en de Psalm tegen de Donatisten (394) tot het late en omvangrijke Tegen Julianus (421) en Tegen de Ariaan Maximinus (428). Tot in Augustinus' allerlaatste werk, het Onvoltooide werk tegen Julianus (429), speelt de bestrijding van af...

'Woord en daad moeten met elkaar in overeenstemming zijn. Dat is geen opgave, maar vloeit voort uit de navolging van Christus. Kun je dat niet opbrengen dan moet je een ander beroep kiezen.'Jacques SchenderlingDit is het eerste boek in het Nederlandse taalgebied dat geheel gewijd is aan de ethische vragen waarmee pastores geconfronteerd worden. Duidelijk wordt waarom het hard nodig is dat er aandacht komt voor de ambts- of beroepsethiek van pastores.Pastores hebben zelf ook behoefte aan duide...

Zoals iedere middeleeuwse theoloog heeft Bonaventura zich beziggehouden met het zorgvuldig lezen van de Heilige Schrift. Exegese en theologie waren nog geen twee onderscheiden wetenschappen, maar theologie was begrijpend lezen én uitleggen van schriftteksten.

'Vleesgeworden Woord' bevat voorbeelden van hoe Bonaventura het begin van het evangelie van Johannes leest en uitlegt. Dit is het evangelie dat in de katholieke traditie op Kerstdag wordt gelezen. Hiermee biedt 'Vleesgeworden Woord' tek...