‘Waarom schrijf je?’ Dat is de vraag die Miriam Toews op een literair festival wordt gesteld. Bij iedere poging tot een antwoord struikelt ze over haar familiegeschiedenis, die is getekend door suïcide. Het windmuseum is een onderzoek naar de grillen van het geheugen, naar spreken en zwijgen en naar wat ons bestaan tegelijk zo ondraaglijk en onweerstaanbaar maakt.

In tijden van somberte hullen zowel Toews’ vader als zus zich in stilte. Als haar zus tijdens zo’n periode aan Toews vraa...

Kenzaburo Oë, Osamu Dazai, Haruki Murakami. Wie verslingerd is aan de Japanse meesterwerken, leest die heel vaak in de Nederlandse vertaling van Luk Van Haute. Al meer dan veertig jaar reist hij door de Japanse literatuur – eerst als lezer, later ook als onderzoeker en vertaler. In Trein naar Kamakura gidst hij de lezer door zijn herinneringen aan die trips, bezoekt hij plekken die een belangrijke rol spelen in boeken en interviewt hij de belangrijkste hedendaagse schrijvers.

Welke invloed...

Midden in de nacht wordt Jeroen van der Kris wakker gebeld. ‘We hebben een aanbod voor u,’ zegt de stem aan de andere kant van de lijn. Van der Kris weet direct wat dat betekent: er is een lever beschikbaar voor transplantatie. Hij moet zo snel mogelijk naar het Erasmus MC komen.

De operatie vindt plaats in 2021, maar zijn medische geschiedenis begint veel eerder en eindigt nooit. De ingreep beïnvloedt niet alleen Van der Kris’ gezondheid, maar ook zijn blik op de wereld, zijn toekomst...

In Anatomie van het atelier vertelt de wereldberoemde Zuid-Afrikaanse kunstenaar William

Kentridge vol passie over zijn manier van werken. Die begint met het creatieve uitstel: theedrinken,

opruimen en een lijstje van the lesser good ideas. Soms, na veel rondjes om de

werktafel, ontstaat er iets dat nader vervolg waard is. Zo beginnen ze, de spectaculaire werken,

zoals de bewegelijke schaduw-processies in onder meer Amsterdam, Rome, Kaapstad en

New York.

Net zo aanstekelijk beschrijft Kentrid...

Na de val van de Muur dachten we in Europa voorgoed verlost te zijn van gewapende conflicten. Schuilkelders konden dicht, de dienstplicht werd afgeschaft en op de krijgsmacht werd flink bezuinigd. Nooit meer oorlog, was de overtuiging.

Deze hoopvolle gedachte is echter ingehaald door de werkelijkheid. Voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog wordt er zelfs weer een grootschalig mondiaal conflict uitgevochten op Europese bodem. Vrede blijkt niet langer vanzelfsprekend en op dat besef zijn w...

‘Mijn eerste liefde, dat was mijn juffrouw’. Met deze zin begint Eden van Chaja Polak. ‘Mijn juffrouw’ is haar moeder, met wie zij als kind na de oorlog werd herenigd. Samen slapen ze op een matras op de kale vloer in een hun toegewezen huis. Het kind slaapt ’s nachts dicht tegen het warme moederlichaam aan. En overdag, nog altijd met z’n tweeën op datzelfde matras, kijken ze naar de bomen in de tuin en volgen wollige witte wolken die door de zomerhemel drijven. Ze hebben niets n...

Vroeg in de morgen van donderdag 24 februari wordt schrijfster Oksana Zaboezjko wakker gebeld. In een hotelkamer in Polen, waar ze is om haar nieuwe boek te presenteren, krijgt ze te horen dat Russische raketten haar woonplaats Kiev hebben geraakt. Direct weet ze dat ze in onvrijwillige ballingschap verkeert, dat naar huis gaan geen optie is.

Vanaf dat moment volgen nog vele telefoontjes – vaak van familie, maar nog vaker van westerse journalisten. Ze vragen haar goedbedoeld maar naïef naa...

Valt er nog iets degelijks te bekijken op televisie? Die vraag is minder interessant dan de vraag of er nog iets degelijks geschreven is over diezelfde televisie. Zolang Rudy Vandendaele er is, zal het antwoord op die laatste vraag altijd positief zijn.

In de rubriek Dwarskijker, die hij van 1991 tot 2019 voor het weekblad HUMO bestierde, nam Vandendaele al wat op de beeldbuis verscheen op bijzonder intelligente en geestige wijze onder de loep. Een eerste bloemlezing van die stukjes verscheen...

Wat bezielde Gerard Reve? Zijn leven was één zoektocht naar het Hogere. Al zijn werk getuigt daarvan. Jef Rademakers had nauw contact met de Volksschrijver in de jaren 80 en 90. Hij vertelt over Reves verlangen naar God, over zijn intieme relatie met de Maagd Maria en over de capriolen die Gerard uithaalde tijdens hun gezamenlijke bedevaarten. Ook zijn homo-erotische fantasieën, zijn vreemde verhouding met de roomse kerk en zijn neiging tot provoceren blijven niet onopgemerkt.