Het gymnasium bestaat sinds 1876 en was lang de enige weg naar alle universiteiten. Zo werd het de eliteschool van Nederland. De gymnasiale cultuur heeft vele decennia doorstaan en bloeit nog altijd.

Gymnasiasten kunnen zingen in het Latijn, weten wat ceterum censeo betekent en wanneer Caesar werd vermoord. De exclusiviteit en kennis van sociale codes leidden tot een hoogopgeleide klasse met een gevoel van wederzijdse herkenning.

Wat bepaalt de wonderlijke aantrekkingskracht van die geheimtaa...

In dit Elementair Deeltje beschrijft Romekenner Diederik Burgersdijk hoe de stad is ontstaan en gegroeid, en wat daarvan nu nog in het straatbeeld te zien is. Het gaat daarbij over de antieke infrastructuur van wegen, bruggen en aquaducten, de middeleeuwse pelgrimsroutes en de pauselijke wegen. En de verhalen daarover. Hoe werd Rome ‘de eeuwige stad’?

De erfenis van Rome bestaat uit materiële overblijfselen, maar even belangrijk is de betekenis die aan de overgeleverde objecten werd gehec...

Wanneer Brigitte Ars tijdens het wandelen van de Harzer Hexenstieg een verbranding van een heksenpop ziet, realiseert ze zich dat haar als avontuurlijke vrouw vroeger hetzelfde had kunnen overkomen. Geïnspireerd door dit besef besluit ze ook andere ‘vrouwenpaden’ te lopen. Ze dwaalt over de Brontë Way in Yorkshire, sluit zich aan bij een Ierse pelgrimage voor de godin en heilige Brigid, en bewandelt de Via Matildica in Italië. Onderweg ontdekt ze de verhalen achter vrijgevochten vrouwe...

Vanaf de vroegste tijden proberen mensen te begrijpen hoe hun wereld in elkaar steekt. Ze ervaren de werkelijkheid in het verloop van de tijd, in de afwisseling van dag en nacht, in de opeenvolging van de seizoenen. Maar toch is er steeds het vermoeden dat dit niet alles is, dat er achter die werkelijkheid een diepere waarheid verborgen ligt. En vervolgens gaan we daarnaar op zoek, we bedrijven ‘historie’, zoals de vader van de geschiedschrijving, Herodotus, het noemde. Geïnspireerd door...

Het leek zo simpel. Vanaf zijn achttiende wilde Frank Westerman woestijnen bevloeien en voormalige koloniën helpen opstoten in de vaart der volkeren. Als student in Wageningen haalde hij zijn tropenprikken in Hotel De Wereld, waar op 5 mei 1945 de Duitse capitulatie was getekend, en trok naar Cuba, Jamaica en Mexico. Maar meedraaiend in het hulpcircus bekroop hem algauw de vraag: waarom is opbouwen zoveel moeilijker dan afbreken? Hotel De Wereld is een kroniek over de ontsporing van de ontwi...

De Britse natuurvorser Charles Darwin (1809-1882) was een onstuitbaar schrijver en gretig lezer van brieven. Ruim tienduizend daarvan zijn bewaard gebleven en tonen het belang van correspondentie met collega s, vrienden, critici en bewonderaars voor werkelijk baanbrekende wetenschap.

Op verzoek van de Volkskrant hebben hedendaagse briefschrijvers zich in het Darwinjaar 2009 opnieuw tot Charles Darwin gewend. Met vragen over diens werk, opmerkingen over wat er daarna mee is gebeurd, met kriti...

De vergeten geschiedenis van een bijzondere wijk

‘Terwijl in de woonkamer ouderlingen zaten, vroegen voor de groentewinkel goddeloze lichtekooien: ga je mee, schatje?’ Simon Rozendaal vertelt in De Paradijsvogel over zijn jeugd in wat eens de rosse buurt van Rotterdam, de eerste multiculturele buurt van Nederland en het grootste Chinatown van Europa was.

Rozendaal graaft in het verleden van zijn vader en van Rotterdam. En dan vooral het Rotterdam van de haven en al wat daarbij komt kijken:...

In Stasiland vertelt Anna Funder op fascinerende wijze over het leven in voormalig Oost-Duitsland. Er was geen goed of slecht, je maakte simpelweg een keuze. Funder interviewde mensen die zich verzetten tegen de Stasi, de Oost-Duitse geheime dienst, en menen die bij de Stasi werkten. Het levert een indrukwekkend beeld op van een verscheurd land en volk.

Joseph Roth was student in Wenen toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak en hij zijn vaderland uit elkaar zag vallen. Als schrijver in het Oostenrijks-Hongaarse leger versloeg hij de krijgsverrichtingen in zijn geboortestreek Galicië, het huidige Oekraïne. Na de oorlog begon zijn journalistieke loopbaan in Wenen, maar al snel verhuisde hij naar Berlijn. Met reportages voor Vorwärts en de Frankfurter Zeitung, waar ook zijn eerste romans verschenen, werd hij beroemd.

In de zomer van 1919 trok ...