Tegen het einde van de negentiende eeuw koopt Charles Ephrussi, een schatrijke

graanhandelaar en kunstliefhebber, een verzameling netsukes: traditionele Japanse

figuren van ivoor of hout. De kostbare beeldjes worden een geliefd familiebezit.

Wanneer veertig jaar later de nazi’s Wenen bezetten en de Joodse Ephrussi’s

word afgevoerd, is ook het lot van de collectie onzeker. Dankzij een onverwachte

wending en de moed van één vrouw vinden de beeldjes hun weg terug naar de

familie.

In De haa...

Bij verschijning in 1967 veroorzaakte De ss’ers een storm van verontwaardiging. Velen vonden het boek, waarin acht voormalige ss’ers vrijuit het woord voeren, verschrikkelijk of zelfs fascistisch: ‘een gevaar voor de volksgezondheid’ en ‘een aanzet tot antisemitisch geweld’. Anderen vonden het juist zeer indrukwekkend: ‘een ontluisterend portret van onmensen’, en ‘een noodzakelijk onderzoek van de motieven die destijds landgenoten hadden om zich bij de bruine hordes aan te s...

De krant is onderdeel van een ambitieuze serie handboeken over de geschiedenis van de media. De volgende delen gaan over radio, televisie en nieuwe media. Verschijnt in samenwerking met het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid en de Koninklijke Bibliotheek.

In 1618 verscheen het oudste nog bewaard gebleven exemplaar van een Nederlandse krant: de Courante uyt Italien, Duytslandt, &c. De Republiek was daarmee een van de eerste landen waar een gedrukte krant werd gemaakt en verspreid. Neder...

Dit boek vertelt twee met elkaar verweven verhalen. Het eerste schetst de meer dan honderdjarige geschiedenis van het Israëlisch-Palestijnse conflict. Het tweede laat zien hoe deze kwestie verankerd raakte in het Nederlandse debat en uitgroeide tot een van de meest gevoelige onderwerpen van onze buitenlandse politiek.

In Splijtzwam in de polder. Nederland, Israël en Palestina presenteert Peter Malcontent een uitgebreide, geactualiseerde editie van zijn boek Een open zenuw (2018). Hi...

Het gymnasium bestaat sinds 1876 en was lang de enige weg naar alle universiteiten. Zo werd het de eliteschool van Nederland. De gymnasiale cultuur heeft vele decennia doorstaan en bloeit nog altijd.

Gymnasiasten kunnen zingen in het Latijn, weten wat ceterum censeo betekent en wanneer Caesar werd vermoord. De exclusiviteit en kennis van sociale codes leidden tot een hoogopgeleide klasse met een gevoel van wederzijdse herkenning.

Wat bepaalt de wonderlijke aantrekkingskracht van die geheimtaa...

In dit Elementair Deeltje beschrijft Romekenner Diederik Burgersdijk hoe de stad is ontstaan en gegroeid, en wat daarvan nu nog in het straatbeeld te zien is. Het gaat daarbij over de antieke infrastructuur van wegen, bruggen en aquaducten, de middeleeuwse pelgrimsroutes en de pauselijke wegen. En de verhalen daarover. Hoe werd Rome ‘de eeuwige stad’?

De erfenis van Rome bestaat uit materiële overblijfselen, maar even belangrijk is de betekenis die aan de overgeleverde objecten werd gehec...

Wanneer Brigitte Ars tijdens het wandelen van de Harzer Hexenstieg een verbranding van een heksenpop ziet, realiseert ze zich dat haar als avontuurlijke vrouw vroeger hetzelfde had kunnen overkomen. Geïnspireerd door dit besef besluit ze ook andere ‘vrouwenpaden’ te lopen. Ze dwaalt over de Brontë Way in Yorkshire, sluit zich aan bij een Ierse pelgrimage voor de godin en heilige Brigid, en bewandelt de Via Matildica in Italië. Onderweg ontdekt ze de verhalen achter vrijgevochten vrouwe...

Vanaf de vroegste tijden proberen mensen te begrijpen hoe hun wereld in elkaar steekt. Ze ervaren de werkelijkheid in het verloop van de tijd, in de afwisseling van dag en nacht, in de opeenvolging van de seizoenen. Maar toch is er steeds het vermoeden dat dit niet alles is, dat er achter die werkelijkheid een diepere waarheid verborgen ligt. En vervolgens gaan we daarnaar op zoek, we bedrijven ‘historie’, zoals de vader van de geschiedschrijving, Herodotus, het noemde. Geïnspireerd door...

Het leek zo simpel. Vanaf zijn achttiende wilde Frank Westerman woestijnen bevloeien en voormalige koloniën helpen opstoten in de vaart der volkeren. Als student in Wageningen haalde hij zijn tropenprikken in Hotel De Wereld, waar op 5 mei 1945 de Duitse capitulatie was getekend, en trok naar Cuba, Jamaica en Mexico. Maar meedraaiend in het hulpcircus bekroop hem algauw de vraag: waarom is opbouwen zoveel moeilijker dan afbreken? Hotel De Wereld is een kroniek over de ontsporing van de ontwi...

De Britse natuurvorser Charles Darwin (1809-1882) was een onstuitbaar schrijver en gretig lezer van brieven. Ruim tienduizend daarvan zijn bewaard gebleven en tonen het belang van correspondentie met collega s, vrienden, critici en bewonderaars voor werkelijk baanbrekende wetenschap.

Op verzoek van de Volkskrant hebben hedendaagse briefschrijvers zich in het Darwinjaar 2009 opnieuw tot Charles Darwin gewend. Met vragen over diens werk, opmerkingen over wat er daarna mee is gebeurd, met kriti...