Dit jaar hield Arnon Grunberg de 4 mei-lezing in een lege Nieuwe Kerk te Amsterdam. Hij stelde onder meer dat uitsluiting en stigmatisering van een minderheid vroeg of laat andere, en uiteindelijk álle minderheden zal treffen.

Grunbergs woorden werden met instemming en lof ontvangen, maar ook kreeg hij te maken met enkele doodsbedreigingen en andere uitingen van haat.

In Als ze het over Marokkanen hebben zijn naast deze lezing vier teksten opgenomen waarin Grunberg zijn jeugd, de Joodse iden...

Emanuel Querido, die in 1943 in Sobibor werd omgebracht, had zich meteen na de Duitse inval moeten terugtrekken uit zijn uitgeverij. Onder de niet-joodse medewerkers die het bedrijf voortzetten, was Geert van Oorschot, die als vertegenwoordiger en bedrijfsleider bij Querido werkte. Verborgen boeken werpt een verrassend, en soms zelfs schokkend, nieuw licht op wat er tijdens en kort na de oorlog met Emanuel Querido s erfenis gebeurde.

Willem van Toorn beschrijft de geschiedenis van Querido ...

Nederland vormde Jan Wolkers, en Jan Wolkers vormde Nederland. Zijn kunstenaarschap ontstond uit woede tegen de God van zijn gereformeerde vader in Oegstgeest, bloeide op in Amsterdam, en vond harmonie op Texel.

Zijn romans werden verguisd, bejubeld en bekroond. Wereldwijd werden honderdduizenden exemplaren verkocht van Kort Amerikaans, Een roos van vlees en Turks fruit.

Wolkers werd opgeleid als beeldhouwer. Hij maakte vele beelden in brons en glas, en liet een schitterend oeuvre van kleurri...

Vanaf de vroegste tijden proberen mensen te begrijpen hoe hun wereld in elkaar steekt. Ze ervaren de werkelijkheid in het verloop van de tijd, in de afwisseling van dag en nacht, in de opeenvolging van de seizoenen. Maar toch is er steeds het vermoeden dat dit niet alles is, dat er achter die werkelijkheid een diepere waarheid verborgen ligt. En vervolgens gaan we daarnaar op zoek, we bedrijven ‘historie’, zoals de vader van de geschiedschrijving, Herodotus, het noemde. Geïnspireerd door...

Het was een schok toen Erwin Olaf vorig jaar onverwacht overleed, terwijl hij herstelde van een longtransplantatie. In de jaren tachtig en negentig werd hij bekend door zijn extravagante, soms seksueel expliciete foto’s. Hij liet zich inspireren door Robert Mapplethorpe, Hans van Manen en Paul Blanca en vond zijn muzen in discotheek Club RoXY te Amsterdam. Later ontwikkelde hij zich van rebelse avant-gardist tot gevierd kunstenaar. Honderdduizenden bezochten zijn exposities, van Den Haag to...

In Dubbel zondebok vertelt Piet Hagen de geschiedenis van Joodse journalisten, fotografen en andere publicisten in oorlogstijd. Zij werden vanaf de eerste dag van de bezetting ontslagen en vervolgd, als eerste slachtoffers van het naziregime. Velen werden gedeporteerd en omgebracht. Als journalist èn als Jood stonden zij bovenaan de zwarte lijst. Hun vervolging werd voorafgegaan door jaren van antisemitische vooroordelen en propaganda. Tegelijk met de uitschakeling van de Joodse journalisten...

Duitsland, 1918. Het einde van de Eerste Wereldoorlog, de Novemberrevolutie, de zege van de democratie. De jonge Republiek van Weimar had slechts vijftien jaar de tijd om zich te ontwikkelen voordat Adolf Hitler en zijn regime aan de macht kwamen. In cultureel en sociaal opzicht lukte dat op adembenemende wijze: Bauhaus en de nieuwe zakelijkheid domineerden architectuur en kunst, tradities werden ter discussie gesteld, de vrouwenemancipatie nam een hoge vlucht, nieuwe beroepen zagen het licht...

Joseph Roth was student in Wenen toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak en hij zijn vaderland uit elkaar zag vallen. Als schrijver in het Oostenrijks-Hongaarse leger versloeg hij de krijgsverrichtingen in zijn geboortestreek Galicië, het huidige Oekraïne. Na de oorlog begon zijn journalistieke loopbaan in Wenen, maar al snel verhuisde hij naar Berlijn. Met reportages voor Vorwärts en de Frankfurter Zeitung, waar ook zijn eerste romans verschenen, werd hij beroemd.

In de zomer van 1919 trok ...

‘"Het mooiste aan de Voetnoot was de kortheid vind ik. Weg met al het overbodig hout," schreef een bevriende journalist nadat de laatste Voetnoot,

op 16 mei 2018, in de Volkskrant was verschenen. Ik vermoed dat de aantrekkingskracht van de Voetnoot inderdaad te danken was aan de lengte, zelfs zij die moeite hebben hun aandacht bij teksten te houden werden bediend. In de allereerste Voetnoot op 29 maart 2010 stelde ik dat ik de menselijke komedie van voetnoten wilde voorzien. Of ik daarin be...

Sinds hun stormachtige entree in de Nederlandse mu­ziekscene in 2005 zijn de nummers van De Jeugd Van Tegenwoordig en hun eigenzinnige lyrics een begrip. Over de invloed van De Jeugd op de Nederlandse straattaal werden afstudeerscripties geschreven, de kranten bestempelden hun teksten als ‘taalkundige pareltjes’, ze werden vergeleken met het werk van Anthony Burgess (A Clockwork Orange), kortom: taalvernieuwers Vjèze Fur, Faberyayo en Willie Wartaal hebben de hiphopscene voorgoed verand...