Eind juni 1943 vonden in Amsterdam grootscheepse razzia’s plaats waarbij ruim 5000 Joodse Amsterdammers werden opgepakt en afgevoerd. Zo ook mijn familie. Ze woonden in de Lepelstraat 83-III, in de Joodse wijk achter theater Carré.

De vrouw van mijn vader, Jeannette van Praag, hun acht maanden oude dochtertje Ina Sonja, zijn moeder Sara Waterman en broer Isaäc werden op zondag 20 juni ‘s ochtends vroeg door de Amsterdamse politie uit hun huis gehaald. Daarna volgde de reis naar Wester...

Parachutes aan de horizon

Theoloog Albert Rasker (1906-1990) is bij het brede publiek vooral bekend van het standaardwerk De Nederlandse Hervormde Kerk vanaf 1795. Zijn biografie A.J. Rasker, theoloog op de bres voor vrede (door Tomas Novak en Rinse Reeling Brouwer) verscheen in 2020.

Deze nieuwe bundel, “Albert J. Rasker, mens onder de mensen”, bevat persoonlijke ervaringsverhalen die zijn biografie nader inkleuren. Hoe hij was in het dagelijks leven, als familiemens, in zijn omgang met studenten, als reisleider ...

De geneeskunde in het Derde Rijk is een controversieel onderwerp dat vaak te veel in tijd wordt ingeperkt. Zo gaan de ideeën erachter terug tot het midden van de 19e eeuw. Verteld vanuit het perspectief van een der daders, de eind jaren zestig overleden hoogleraar genetica Otmar Baron von Verschuer, telg van een Nederlands adellijk geslacht, wordt deze geschiedenis opnieuw geschreven. Ondanks dat hij degene was die de medische opdrachten aan Josef Mengele te Auschwitz verstrekte, is hij na ...

300 jaar na zijn dood is Antoni van Leeuwenhoek nog altijd invloedrijk

Overal zag Antoni van Leeuwenhoek onvoorstelbaar kleine diertjes en deeltjes: in putwater, sperma, de inhoud van mee-eters en alles wat hij verder ook maar bekeek door zijn vernuftige zelfgebouwde microscopen. Zo opende hij in de zeventiende eeuw de deur naar een nieuwe wereld vol wezens en structuren die niemand ooit had gezien, en werd hij een gevierd onderzoeker.

Ook nu nog, drie eeuwen na zijn dood, oogst zijn werk bew...

De toespraak die de Leidse hoogleraar Rudolph Pabus Cleveringa (1894-1980) op 26 november 1940 hield tegen de Duitse bezetting, is uitgeroepen tot debelangrijkste Nederlandse redevoering van de twintigste eeuw. Hij besloot openlijk te protesteren tegen de nazi's, nadat die zijn leermeester Eduard Meijers hadden ontslagen omdat hij Joods was. Cleveringa sprak de studenten op beheerste toon toe en daags erna werd hij, precies zoals hij had verwacht, door de Sicherheitsdienst opgepakt en gevange...

Orgelman verhaalt de wonderlijke wedergeboorte van een door Hitler vernietigd kunstenaar: Felix Nussbaum. Was zijn bestaan als balling vanaf 1933 moeilijk, aan het eind van de oorlog werd het tot op de grond verschroeid. Evenmin als zijn vrouw Felka Platek keerde Nussbaum terug van het laatste transport naar het Oosten vanuit de Mechelse Dossinkazerne; niks restte van zijn schilderijen en zijn grote faam in het Berlijnse interbellum.

En toch: een halve eeuw later heeft zijn geboortestad ...

‘In nuchtere stijl geschreven, genuanceerd beeld van een man die we als de grondlegger van het VOC-imperium kunnen beschouwen.’ – Roelof van Gelder in NRC Handelsblad ****

‘Uitstekende, evenwichtige biografie.’ – Paul van der Steen in Trouw

Jur van Goor doceerde tot 2004 de geschiedenis van het kolonialisme en de dekolonisatie aan de Universiteit Utrecht, en publiceerde onder andere over de Nederlandse koloniën.

Pierre Lardinois (1924-1987) was een invloedrijk politicus in de naoorlogse geschiedenis. Hij spande zich in voor de Europese integratie en stond mede aan de wieg van de intensieve landbouw zoals Nederland die vandaag de dag kent. Van 1952 tot 1977 was hij achtereenvolgens landbouwconsulent in Brabant, landbouwattaché in Londen, Kamerlid en europarlementariër voor de KVP, minister van Landbouw en Europees landbouwcommissaris in Brussel. De laatste tien jaar van zijn werkzame leven was hij v...

Paul Ehrenfest groeide op in een joods middenstandsgezin in Wenen. Tatiana Afanassjewa kwam uit een welgestelde familie in Petersburg. Hun liefde voor de natuurwetenschappen bracht hen aan het begin van de twintigste eeuw bij elkaar en voerde hen naar Leiden.

Daar bouwde de wervelende Ehrenfest een enorm internationaal netwerk van natuurkundigen op. Afanassjewa werkte – noodgedwongen – vooral thuis tussen de kinderen aan de warmteleer en dacht na over meetkundeonderwijs en hoe je kindere...