‘Van alle mensen die ik hier moet achterlaten, valt mij het afscheid van jou het zwaarst. Ik wou dat ik je mee kon inpakken’, schrijft Karl Marx in 1845 aan de dichter Heinrich Heine. Marx staat dan op het punt Frankrijk te verlaten. Hij werd uitgewezen omdat hij had meegewerkt aan een verboden tijdschrift, en zoekt zijn heil in Brussel.

Maar het jonge België staat niet te springen om de eigenzinnige jonge publicist te ontvangen. Toch behoren de drie jaren die Marx in Brussel...

Het verhaal van België kan op vele manieren worden verteld. De meest voor de hand liggende manier is het aflijnen van de historische grenzen – de buitengrenzen, maar ook die van een alomtegenwoordige binnengrens: de taalgrens. De scheidingslijn tussen Walen en Vlamingen, tussen Frans- en Nederlandstaligen, tussen het Romaanse en het Germaanse deel van Europa.

De taalgrens leidt sinds het ontstaan van België tot spanningen, en soms zelfs tot politieke hoogspanning. Maar was dat...

L’dor Va-dor is het verhaal van vier generaties van één Joodse familie: grootmoeder Margaretha (Gretha) Zak, moeder Liesje (Elisabeth) Caransa-De Hond, klein en achterkleinkinderen.

Gretha Zak was een vrolijke vrouw. Toch kon ze ook heel somber zijn en dan vertelde ze haar verhaal over de Shoah in stukjes, elke keer weer een ander gedeelte.

Tijdens de Golfoorlog in Israël rond 1991 moest haar kleindochter Esther, die toen daar woonde, de schuilkelder in. Gretha raakte overspannen, juist ...

De geschiedenis van de vooruitgang nadert haar einde. Wij zijn rijker, gezonder en veiliger dan ooit, maar voelen ons steeds vaker tekortgedaan. Waar komt dat onbehagen vandaan? Waarom heeft de vooruitgang zijn beloftes niet ingelost? Op zoek naar antwoorden neemt de talentvolle historicus Rutger Bregman de lezer mee op een reis van de Oerknal tot nu, van het vlaggenschip van Columbus naar het laboratorium van Thomas Edison, van de oudste grotschilderingen naar de beursvloeren op Wall Street.

...

Met de overgave van hertog Willem II in een legerkamp bij Venlo ging de Gelderse geschiedenis in 1543 een nieuwe fase in. Als onderdeel van de Habsburgse Nederlanden zou het lot van Gelre voortaan nauw verbonden zijn met dat van de andere Nederlandse gewesten.

In het derde deel van het Verhaal van Gelderland wordt verteld hoe Gelre aanvankelijk zo veel mogelijk haar eigenheid probeerde te behouden. Daarna kwam het gewest – aarzelend – in een opstand tegen de Spaans-Habsburgse koning tere...

‘God has given us the ability to repair a congenital heart defect: why not,

then, when body and mind do not match?’

‘Whenever a TV program had paid attention to transsexualism, my

phone would not stop ringing the next day.’

In the early seventies, when hardly a doctor or hospital in the world was willing to offer medical care to transgender people, a few pioneers in the VU hospital in Amsterdam started a gender clinic. It evolved from a weekly consultation hour for people being treate...

Een originele beeldgeschiedenis van de Radboud Universiteit.

Hoe vertel je het verhaal van een universiteit? Onderwijsjournalisten Paul van den Broek en Bea Ros kozen een originele invalshoek voor hun geschiedenis van de Radboud Universiteit bij haar honderdjarig jubileum in 2023. Uit elk jaar selecteerden ze één beeld als uitgangspunt voor een verhaal. Daarvoor doken ze niet alleen de archieven in, maar voerden ze ook en vooral gesprekken met ooggetuigen, nabestaanden, collega’s, student...

Wat typeert de Nederlander? Wij komen zelf al snel uit bij eigenschappen als tolerant, rechtdoorzee en ondernemend. Maar het is zeer de vraag of dat strookt met het beeld dat anderen van ons hebben. Zien zij Nederlanders ook zo, vinden zij misschien juist bepaalde gewoontes van ons karakteristiek, of ons uiterlijk?

In Kikkers en kaaskoppen worden we geconfronteerd met buitenlandse afbeeldingen waarop Nederlanders worden bekritiseerd en belachelijk gemaakt. Ze bestrijken grofweg de periode van...

De ervaringen van de waarnemers op de Balkan, die tot nu toe vrijwel onbekend bleven, maken grote indruk.

In de eerste helft van de jaren negentig woedde er in het voormalige Joegoslavië een gruwelijke burgeroorlog. Diplomatieke inspanningen om dit conflict te beslechten liepen jarenlang op niets uit. Wapenstilstanden waren van korte duur. De Europese Gemeenschap en de Verenigde Naties stuurden een groeiend aantal waarnemers naar de Balkan, in de hoop iets van vrede te kunnen brengen. Nederl...

Het lastige evenwicht van persoonlijke bewustwording, overheidsinterventies en globale politiek is van alle tijden.

‘Een basisinkomen voor iedereen’, ‘Europa ja, maar wel anders’ en ‘Welvaart zonder welzijn wordt uitvaart’. Het lijken verkiezingsleuzen voor actuele Tweede Kamerverkiezingen. Het zijn echter standpunten die al in de jaren zeventig geagendeerd werden door de Politieke Partij Radikalen (PPR). Deze in 1968 opgerichte christelijk‑radicale partij was een bijzondere spe...