De kabinetsformatie van 2010 leidde tot verontruste opmerkingen: om politieke redenen zouden de spelregels bewust zijn overtreden. Op zijn minst zou sprake zijn geweest van 'spelverruwing'. Voor het formeren van een nieuw kabinet bestaan echter nauwelijks regels. In de Grondwet is slechts bepaald dat de Koning de ministers en staatssecretarissen benoemt. Politici beschikken daardoor in formatietijd over veel bewegingsruimte. Toch kent het formatieproces een groot aantal (ongeschreven) convent...

Vijf dagen had het Duitse leger nodig om het Nederlandse leger op de knieën te krijgen. Waarom duurden de gevechten in mei 1940 niet langer? Mei 1940 kan met recht een standaardwerk worden genoemd over de belangrijkste strijd uit de geschiedenis van het Nederlandse leger.

Voor de snelle nederlaag van het Nederlandse leger na de Duitse inval waren altijd plausibel klinkende verklaringen voorhanden: de bondgenoten hadden het erbij laten zitten, het zou een ongelijk gevecht zijn geweest met een...

Al voor de aanvang van de twintigste eeuw traden enkele bevlogen ondernemers op de voorgrond, die met sociale maatregelen voor hun personeel wilden laten zien dat er een weg was tussen het hardvochtige beleid van veel van hun collega's en de radicale eisen van het opkomende socialisme. De bekendste namen waren Van Marken en Stork, maar in de loop van de twintigste eeuw kreeg deze benadering meer navolging en werd die een regulier onderdeel van het beleid van vele ondernemingen. De diepere dri...

Door de coronacrisis is eens te meer de ingewikkelde relatie tussen politiek en wetenschap blootgelegd. Het kabinet bestrijdt de pandemie op basis van adviezen van wetenschappelijke experts, die verondersteld worden neutraal én onafhankelijk te zijn. De beleidskeuzes die daaruit volgen worden steeds meer onderwerp van (politieke) discussie, waardoor ook de adviseurs zelf onderdeel van het politieke debat worden. Dit jaarboek belicht deze interactie tussen politiek en wetenschap vanuit divers...

Leon Battista Alberti, in 1404 in Genua geboren, was een van de hoofdfiguren uit de Italiaanse renaissance. Hij was schrijver, filosoof, schilder en architect, en theoreticus van de architectuur, de schilderkunst en de beeldhouwkunst. Zijn De re aedificatoria (Over de bouwkunst) uit 1452 kan worden gezien als een tegenhanger van de Tien boeken over architectuur van de Romeinse architect Vitruvius en geldt als het startpunt van de architectuurtheorie van de Renaissance.

Alberti benadrukte dat ...

Amsterdam staat al jaren internationaal bekend als een tolerante stad met een bloeiende homogemeenschap. Door de eeuwen heen heeft de stad zich ontwikkeld tot een zeer liberale en homovriendelijke stad: zij was zelfs een periode Gay Capital of the World. Deze vrijheden zijn echter niet zonder slag of stoot verkregen.

Amsterdam. Een roze geschiedenis schildert het verhaal van de homogemeenschap in de hoofdstad: van heimelijke homoseksuele praktijken in kroegen en krochten aan het begin van de ...

Hoe kwam het dat de Republiek in de zeventiende eeuw kon uitgroeien tot een wereldmacht? Welke rol speelde Nederland in de eeuwen daarna op het internationale toneel? Wat was kenmerkend voor de Nederlandse economie sinds de zestiende eeuw? Hoe ontwikkelden zich de politieke verhoudingen in het binnenland? Welke rol speelde de ‘verzuiling’ en hoe zijn de opkomst van het populisme en de huidige partijpolitieke versplintering te verklaren?

In zijn antwoord op deze en andere vragen geeft Fris...

Aan het eind van de zeventiende eeuw draaide de trans-Atlantische slavenhandel op volle toeren. Vanuit West-Afrika werden onder onmenselijke omstandigheden miljoenen tot slaaf gemaakten naar Noord-en Zuid-Amerika gebracht, van wie 600.000 op Nederlandse schepen. Een van hen was Kaási.

Al lang voordat het debat over de slavernijafschaffing op gang was gekomen, voerden aan het begin van de achttiende eeuw tot slaaf gemaakten in Suriname een heftige strijd. Marrons, gevluchte tot slaaf ge...

De oudheid is pluriformer en minder klassiek dan we denken.

De verhalen die we elkaar vertellen laten zien wie we zijn. En ook de manier waarop we ze vertellen verraadt aspecten van onze persoonlijkheid. Zo heb je veelvormige, weelderige doolhoven van verhalen als De vertellingen van Duizend-en-een-nacht, waar de lezer maar al te graag in verdwaalt, het ‘oosterse’ archetype. Daartegenover staat het westerse: verhalen uit één stuk over een held op weg naar zijn einddo...

Sinds de Toeslagenaffaire regent het rapporten en commentaren over het probleem van de ontoegankelijke overheid: burgers verdwalen in een woud van uitvoeringsorganisaties. Ze worden geacht zelfredzaam te zijn, maar hun (digitale) geletterdheid is ontoereikend. De overheid heeft haar ‘loketfunctie’ verzaakt en moet haar dienstverlening laagdrempeliger maken. Zij moet zorgen dat iedereen weer mee kan doen.

In de Bataafse Republiek, zoals Nederland na de revolutie van 1795 ging heten, beston...