‘De Nederlanders in het openbaar de les te lezen, maakt ze waarschijnlijk nog koppiger in plaats van minder koppig. En ze zijn al koppig genoeg,’ schreef een Britse diplomaat in juli 1947.

Hoe keken de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk in de periode 1945-1949 aan tegen de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog? Toonden zij vooral begrip voor het Nederlandse politieke en militaire beleid of eerder voor het Indonesische standpunt, en op welke manieren probeerden zij de ...

De strijdkreet ‘bersiap!’ klonk in talloze steden en dorpen in Indonesië tijdens de eerste maanden na het uitroepen van de onafhankelijkheid, op 17 augustus 1945. De alom gehoorde oproep ‘paraat te staan’ voor de vrijheidsstrijd van de jonge natie markeert de start van de Indonesische revolutie en luidde een periode in van extreem geweld. Deze gewelddaden waren voornamelijk gericht tegen burgers en dienden geen militair doel.

'Het geluid van geweld' schetst de dynamiek van dit extrem...

In een guerrillastrijd als de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog zijn inlichtingen doorslaggevend voor het behalen van militaire successen. Geen wonder dus dat Nederland en de Republiek Indonesië van 1945 tot 1949 een grimmige inlichtingenstrijd voerden. Daarbij gebruikten zij spionage, infiltratie en andere – veelal extreem gewelddadige – middelen, onder meer bij het verhoren van gevangenen. Ook zetten zowel Nederlanders als Indonesiërs – met wisselend succes – een wijdvertakt a...

Honderdduizenden Nederlandse mannen werden tijdens de Tweede Wereldoorlog gedwongen om in Duitsland te werken. Deze Arbeitseinsatz was een cruciale en nietsontziende manier om de oorlog gaande te houden. De meesten zwegen later over wat ze er hadden meegemaakt. Het is nog altijd een onderbelicht hoofdstuk in de Nederlandse oorlogsgeschiedenis.

Ook de vader van Tim Overdiek was zo’n dwangarbeider. Ook hij weigerde tot zijn dood over zijn tijd in Duitsland te praten. Het was traumatisch gewee...

Jaren geleden vond documentairemaker Willy Lindwer bij het oud papier een bundel met tweehonderd brieven, die afkomstig bleken van vervolgde Joden uit Duitsland, Oostenrijk en Tsjechoslowakije. Ze smeekten de Joodse gemeente in Amsterdam massaal om ze een uitweg te bieden, maar die kon niets voor ze betekenen. De landsgrenzen sloten zich eind jaren dertig meer en meer voor de Joden van Europa. De brieven schetsen een hartverscheurend beeld van hun levensbedreigende omstandigheden.

Historica ...

Toen Kees Sietsma in maart 1945 werd geboren, waren drie van zijn broers, die in het verzet hadden gezeten, opgepakt door de Duitsers. Ze hadden gestaakt en joden en piloten geholpen. Niemand wist hoe het met ze ging en of ze nog leefden. Zijn ouders besloten hun jongste kind te vernoemen naar zijn broers, in volgorde van hun arrestaties. En naar zijn oom Kees, een predikant die zich tegen het nationaalsocialisme had uitgesproken en van wie toen al bekend was dat hij was bezweken in Dachau.

V...

Als in 1832 in Gorinchem een baby wordt vermoord, is de dader snel gepakt: de grootmoeder. Het verhaal beschrijft de voorgeschiedenis van de hoofdpersonen in de context van hun tijd. De patriotten kregen het bestuur in handen, maar werden verdreven door de Pruisen. Daarna brak de Franse Tijd aan en het verhaal eindigt met koning Willem I en de Belgische Opstand. Het onderzoek naar de moord werd verricht door de rechtbank in eerste aanleg ter plaatse. Maar die was bij zware misdaden niet bevoe...

Sinds de Verlichting streeft de mens steeds sterker naar emancipatie. Die emancipatiestrijd was én is een proces vol spanningen en klassenconflicten: waar de ene groep verandering eist, pleiten anderen voor behoud. Daarom is de geschiedenis van de emancipatie onlosmakelijk verbonden met machtsstrijd en ideologische geschillen. Eindigt dat streven naar meer vrijheid ook met gelijkheid in de werkelijkheid? En zo ja, hoe moet die gelijkheid dan tot stand komen?

Dit boek laat de lezer op kritisc...

Carpe diem, twee alombekende woorden van de grote Latijnse dichter Horatius. ‘Pluk de dag’ is de letterlijke vertaling. Vrij vertaald: ‘Geniet van het moment’.

Net zoals veel andere Romeinen was deze tijdgenoot van keizer Augustus op zoek naar geluk. De meesten hoopten dit te vinden in het najagen van rijkdom, macht en eer. Voor Horatius lag het veeleer in kleine dingen: tevreden zijn met wat je hebt en daarvan genieten. Van deze levensfilosofie is bijna zijn hele werk doordrongen.

Aa...

De Grote Oorlog Kroniek 1914-1918 is dé serie in Nederland en Vlaanderen met als onderwerp de geschiedschrijving van en reflectie over de Eerste Wereldoorlog. De delen van deze serie verschijnen met grote regelmaat, in principe elk halfjaar. Dat wordt mogelijk gemaakt door de samenwerking tussen Uitgeverij Aspekt en de Stichting Studiecentrum Eerste Wereldoorlog (SSEW).

Deze Kroniek bevat acht op zichzelf staande essays. Twee ervan, van de hand van gerenommeerd historicus Mr. Dr. C. Smit, ...