Het idee dat de wereld kan worden begrepen aan de hand van patronen en onderliggende principes is een van de belangrijkste inzichten van de mens. Dit boek gaat over deze uniek menselijke zoektocht die meer dan 40.000 jaar geleden begon met het krassen van streepjespatronen op mammoetbotten en die heeft geleid tot de wetenschappen van vandaag. Welke routes heeft menselijke kennis doorlopen om van dit bescheiden begin uit te groeien tot onze moderne inzichten over natuur en cultuur?

In een mees...

Ratelende wielen van karren op de kasseien, vletten vol zuurkoopwaar in de grachten: Amsterdam rond 1900, een levendige smeltkroes van geuren en culturen, van alle klassen en standen, rijk en arm, migranten en immigranten.

Zuur is wat de venters uit de Amsterdamse Jodenhoek met elkaar verbindt, dat culinaire mengsel van zout en/of azijn en kruiden waarin groenten worden ingelegd. Al was het zuur van de joodse Amsterdammers misschien niet uniek, de geschiedenis van het tafelzuur van onze hoofd...

Het Stokstraatkwartier is met afstand het meest onwaarschijnlijke slachtoffer van de industriële revolutie. Als Maastricht rond 1840 uitgroeit tot de eerste industriestad van Nederland, woont hier nog 'de sjiek vaan Mestreech'. Maar de stadspaleisjes raken gaandeweg bevolkt met arbeiders, scharrelaars, bedelaars en prostituees, of worden verbouwd tot kroeg of logement. De stad wacht meer dan een eeuw met ingrijpen. Maar dan is de aanpak ook draconisch. Het Stokstraatkwartier moet weer net zo...

Omgang met de eigentijdse geschiedenis is ondenkbaar zonder verhalen over het verleden. Selma Leydesdorff heeft jarenlang nationaal en internationaal een centrale rol gespeeld in de ontwikkeling van oral history, een vakgebied dat in de wetenschappelijke praktijk van het historisch onderzoek in de afgelopen decennia is uitgegroeid tot een internationaal erkende vorm van geschiedschrijving.

In 2004 deed zij van de vroege ontwikkeling van oral history verslag in De mensen en de woorden. Nu, bij...

De Middeleeuwen associëren wij veelal met Vikingen, pausen en koningen: een patriarchale en duistere tijd waarin vrouwen werden onderdrukt. Maar als we een beetje verder kijken en gebruikmaken van onderzoeksmateriaal uit allerlei disciplines, zien we dat ze allesbehalve duister waren. Cultuurhistorica Janina Ramirez ontdekte vele historische documenten waarin sprake was van machtige vrouwen, in de marge evenwel voorzien van de aantekening ‘femina’, waarna hun namen in de vergetelheid raa...

Tussen mei 1941 en het einde van de Tweede Wereldoorlog zaten er bijna tweeduizend Nederlanders gevangen in het Oostenrijkse concentratiekamp Mauthausen. Bijna 90 procent overleefde dit niet. Wie waren deze Nederlanders, hoe en waarom kwamen zij in Mauthausen terecht en wat stond hun te wachten? Niet eerder verscheen de volledige geschiedenis van de Nederlandse gevangenen in Mauthausen. Op indringende wijze vertelt historicus Gerben Post hun verhaal en laat hij zien welke plaats dit kamp inne...

In dit toegankelijke, algemene overzicht van de Reformatie in de Lage Landen behandelt Christine Kooi de sleutelmomenten van zowel de protestantse als de katholieke Reformatie zoals die zich in de zestiende eeuw voltrok in de Noordelijke én de Zuidelijke Nederlanden. Na de overvloed aan detailstudies over dit onderwerp biedt Kooi nu een schitterende synthese die het complete en complexe verhaal in samenhang vertelt, voor het eerst sinds zestig jaar.

Reformatie in de Lage Landen, 1500-1620 is ...

Van Frans Timmermans en Joop den Uyl tot koningin Wilhelmina, Cleveringa, Colijn, Kuyper en Domela Nieuwenhuis zijn er bekende speeches. Van Mark Rutte tot Thorbecke waren er heel goede of heel handige debaters. Er is weinig over geschreven. Dit is het eerste boek over de geschiedenis van politieke redenaars en debat in Nederland, vanaf het eerste Nederlandse parlement uit 1796, tot de coronacrisis en de slavernijexcuses van de laatste jaren. We zijn de indrukwekkende redes vergeten van Henri...

Politieke woorden scheppen macht. Pim Fortuyn veroverde Den Haag met De puinhopen van acht jaar Paars (2002). Het boek was een afrekening en een politiek programma en zette een hele nieuwe beweging in gang. Ook de publicaties van Ayaan Hirsi Ali en Frits Bolkestein schudden de politiek op. Pieter Omtzigt stichtte een politieke partij vanuit zijn boek Een nieuw sociaal contract (2023). Veel eerder schreven Johan Rudolf Thorbecke en Abraham Kuyper zichzelf de politiek van hun tijd in. Socialist...