Stadsrekeningen vormen een belangrijke historische bron. Helaas is van de meeste steden de financiële administratie zeer onvolledig overgeleverd. In veel steden verschijnen pas in de vijftiende eeuw de eerste rekeningen, van slechts een klein aantal steden hebben we rekeningen uit de veertiende eeuw. Door een gelukkig toeval - een ijzeren kist als bewaarplaats - zijn in Dordrecht rekeningen en delen van rekeningen uit de periode 1283-1287 overgeleverd: 72 vellen perkament, deels aan elkaar g...

Net als tegenwoordig werd er in het midden van de vijftiende eeuw veel geprocedeerd: jaarlijks nam het Hof van Holland, Zeeland en West-Friesland, het grafelijke justitiehof, zo'n 140 processen in behandeling. Marie-Charlotte Le Bailly heeft alle bewaard gebleven processen uit de periode 1457-1467 geanalyseerd en beschrijft hoe de procedure voor het Hof in de praktijk verliep, wie er procedeerden en waarover. Daarnaast besteedt zij uitgebreid aandacht aan de rechterlijke organisatie in Hollan...

Zalmen Gradowski, een joodse gevangene in Grodno (Polen), heeft zijn noodlot in het vernietigingskamp Auschwitz-Birkenau niet kunnen ontlopen. Zijn vrouw en ouders werden al meteen na aankomst in Auschwitz vergast. Hij werd tewerkgesteld in het zogenaamde Sonderkommando, bestaande uit joodse gevangenen die door de SS het vuile werk in de gaskamers en crematoria moesten opknappen. De leden van dit Sonderkommando stonden voor een onmenselijk dilemma: weigeren of meewerken. Het was een keuze tus...

In Politiek van herinneren beschrijft Raul Hilberg, de grondlegger van de professionele geschiedschrijving over de Jodenvervolging, hoe zijn belangrijkste boek De vernietiging van de Europese Joden 1940-1945, 3 delen, tot stand gekomen is en welke strijd hij heeft moeten voeren om het uitgegeven te krijgen. Hij geeft daarbij ook een eerlijke schets van zijn leven als jongetje in Wenen dat uiteindelijk hoogleraar in de Verenigde Staten werd.

In de VS kwam zijn boek te vroeg. De publieke opinie...

Op 14 januari 1960 brak een dijk door van Zijkanaal H van het Noordzeekanaal en in enkele uren tijd liep de Noorder IJ- polder vol met water. In die polder ligt Tuindorp Oostzaan en op die dag moesten ruim 15.000 mensen uit hun woningen worden geëvacueerd. Pas weken later konden ze weer terugkeren naar hun woningen. Voor degenen die het meemaakten een traumatische ervaring. Bas van der Plas was een van degenen die op die dag in Tuindorp Oostzaan woonde. In dit boek beschrijft hij zijn ervari...

Cultuur wordt kultuur

Culturele Collaboratie in Zeeland 1940-1944

Toen in mei 1940 het Duitse leger ons land overwon, begon daarmee een bezetting van vijf jaar. Aan deze bezetting zijn uiteraard verschillende aspecten verbonden: behalve de wegvoering van en de moord op de joodse landgenoten, kent de geschiedschrijving van de Tweede Wereldoorlog allerlei politieke, militaire, sociaal-economische aspecten, alsmede elementen van verzet en collaboratie. Een belangrijk doel van de Duitse bezetting...