De meest uitgesproken vorm van negatief, vaak gewelddadige dwang en bevel, is slavernij. Meestal als minderwaardig voorgestelde mensen worden hier volledig onderworpen aan de absolute en willekeurige despotie van een heer. Deze verslavingsmacht kan echter ook positief uitpakken en leiden tot een merkwaardige verstrengeling van onderworpenheid, overgave en zich vrij werken. Juist bij slavernij zijn verzet en bevrijding het meest ondubbelzinnig aan het werk als 'tegen de macht in werkende hande...

In ‘Kierkegaard in gewone taal’ maakt Kierkegaard-kenner Geert Blanken een moeilijk te lezen filosoof toegankelijk voor lezers van nu. De Deense denker Søren Kierkegaard spreekt met zijn unieke stijl en scherpe inzichten nog steeds tot de verbeelding. Hij roept de lezer op om te streven naar persoonlijke vrijheid en verantwoordelijkheid. Kierkegaard is briljant, maar zijn teksten zijn moeilijk. Geert Jan Blanken heeft Kierkegaards teksten op zo’n manier bewerkt dat de teksten een stuk ...

Denken begint met twijfelen en ‘nee’ durven zeggen. Denken is behalve kritische vragen stellen ook de draad spannen tussen verleden en toekomst, teneinde beter voorbereid te zijn op de mogelijkheden die in het heden verscholen liggen.

Rosa Luxemburg (1871-1919) en Hannah Arendt (1906-1975) waren beiden politieke denkers die vanuit hun kritische reflectie op het kapitalisme en de moderne consumptiemaatschappij voor meer politieke participatie van de bevolking pleitten.

‘Politieke kwesti...

In De ongelukkigste uit 1843 schrijft de Deense filosoof Søren Kierkegaard dat het leven van de mens doordrongen is van de tijd. En met de tijd komt het lijden. Juist doordat we het verstrijken van de tijd belichamen, zijn we bijna nooit echt in het nu aanwezig. Sommigen leren daarmee leven door een thuis in het verleden te vinden, anderen in de toekomst. Dubbel ongelukkig is degene die zich de toekomst herinnert of het verleden verwacht. De hedendaagse mens, die niet eens beseft dat hij ner...

We leven in een tijd waarin ons persoonlijk geluk centraal staat. We doen er alles aan om ons goed te voelen en ons te ontplooien en worden daarin gestimuleerd door een heuse geluksindustrie. Maar al die aandacht voor het individu gaat ten koste van de aandacht voor de wereld om ons heen. Langzamerhand hebben we de grenzen van het individuele geluksdenken bereikt.

De tijd lijkt rijp voor meer 'amor mundi', liefde voor de wereld, zoals filosofe Hannah Arendt het ooit noemde. Maar wat is dat da...

Ieder mens is in de eerste plaats een individu. De een zoekt liever aansluiting bij de groep, de ander heeft de ambitie om de eigenheid te cultiveren. Tussen de twee polen van eenling en gemeen schap zijn er indrukwekkende pogingen geweest om individueel te zijn. Rüdiger Safranski vertelt hierover in zijn nieuwe boek.Het begint bij Michel de Montaigne en gaat via Rousseau, Diderot, Kierkegaard, Stirner en Thoreau verder naar de existentialistische filosofie van de 20e eeuw. Daarbij benader...

Museumbezoekers blijven gemiddeld negen seconden voor een schilderij staan. Veel te kort om er recht aan te doen. Kun je beter leren kijken? Langer, intensiever, met een ruimere blik? Jazeker, zo blijkt uit de gesprekken die journalist Peter Henk Steenhuis voerde met filosofe Mieke Boon. De aanpak van Boon en Steenhuis leidt tot vragen die je in de meeste kunstboeken niet aantreft. Vragen over kunst als meditatie, over aangeleerde gevoelens en ons romantische zelfbeeld, over balans en evenwic...

Dit filosofisch hoofdwerk van Sartre is een van de grote pijlers onder de existentialistische filosofie. Sartre analyseert de wijze waarop de mens in de wereld staat en ontwerpt in dit boek een compleet nieuwe moraal. Filosofische wendingen worden afgewisseld door scènes uit het dagelijks leven, geanalyseerd met grote scherpzinningheid. Bij Sartre wordt de filosofie ongegeneerd sexy en krijgen liefde, begeerte, flirt en verlangen een vrijheid en speelruimte die ze tot dan toe niet hadden.

Rudiger Safranski houdt in 'Tijd' een filosofisch pleidooi voor aandacht en bezinning. Hoewel de tijdbeleving van de religie – die tot in de eeuwigheid doorgaat – voor veel mensen niet meer is weggelegd, hoeven we de tijd niet door onze vingers te laten glippen. Virtuoos en met grote kennis van filosofie en literatuur laat Rudiger Safranski zien dat dit tijdloze thema met de dag relevanter wordt.