Het rijke, veelzijdige Menselijk, al te menselijk (1878-1879) markeert een ommekeer in Nietzsches denken. Hij distantieert zich van het wagneriaanse wereldbeeld en plaatst zich in dit aan Voltaire opgedragen boek in de traditie van de Verlichtingsdenkers en Franse moralisten als Montaigne, La Rochefoucauld, Vauvenargues en Chamfort. In zijn eerste grote aforismenboek betreedt de subtiele psycholoog Nietzsche voor de eerste keer de denkerbühne. Als verlicht gentilhomme observeert hij de mense...

Interculturele filosofie is een relatief nieuw werkterrein op het gebied van de filosofie. De actualiteit en de noodzaak ervan is evident in een tijd waarin in de economie en politiek, wetenschap en technologie, kunst en toerisme wereldwijd uitwisselingen plaatsvinden. Om te beginnen wordt een kritische blik geworpen op het eurocentrisme van de westerse filosofie sinds de Verlichting. De gevolgen van deze houding ten opzichte van andere culturen zijn nog steeds aanwezig en moeten met duidelij...

Hoe denken we over kinderen en hun rechten? Het internationale verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK) werd in 1989 door de Verenigde Naties aangenomen. Het spreken in termen van rechten van kinderen lijkt betrekkelijk nieuw, maar al eerder werd er over kinderen en hun rechten gedacht. Om die wortels en ontwikkeling bloot te leggen ontstond deze bijzondere bundel. Auteurs met zeer verschillende achtergronden namen de uitdaging aan. Zij leverden filosofische en levensbeschouwelijke bijdr...

Precies een halve eeuw geleden voorspelden onheilsprofeten dat de mensheid afstevende op een catastrofe: uitputting van grondstoffen, milieuvervuiling, bevolkingsexplosie, gat in de ozonlaag. Stop de groei, klonk het overal, of de boel ontploft. Maar waarom kregen deze doemdenkers dan ongelijk? Hoe slaagden we erin om al die rampspoed af te wenden?

In zijn nieuwe boek legt filosoof en ‘verbeterlijke optimist’ Maarten Boudry uit hoe we de klimaatcrisis kunnen oplossen, zoals we ook eerdere...

Filosofen hebben het al vaker opgemerkt: niet wát zij is, maar dát de wereld er is, is een mysterie. Dat gaat ook op voor waarnemen; het is je voor deze onkenbare kant van de dingen openstellen.

In elk geval is waarneming veel meer dan een reactie van je hersens op prikkels van buiten; dat is de fysiologische kant ervan. Is het dan een voorstelling of begrip – ‘klok’, ‘glas’ – verbinden met wat aan indrukken binnenkomt? Nee, dat is denken, geen waarnemen.

Waarnemen is juist je u...

In 'Over geweld' gaat Hannah Arendt in op het verschil tussen geweld door de staat en dat veroorzaakt door extremistische groeperingen of individuen. Omdat geweld in de moderne samenleving niet langer wordt gebruikt als middel voor het bereiken van een gemeenschappelijk doel, stelt Arendt vast dat er tussen het een en het ander geen wezenlijk onderscheid meer is: geweld is in onze wereld slechts een middel tot het bereiken van politieke en economische macht. Hoewel 'Over geweld' voor het eers...

Als je iemand bevooroordeeld noemt, verban je hem naar de laagste regionen van het intellectuele leven. Maar bestaan er mensen die niet bevooroordeeld zijn? Theodore Dalrymple stelt in deze korte, verkwikkende rehabilitatie van het vooroordeel dat iemand die volstrekt onbevooroordeeld de wereld in trekt, net zo hulpeloos is als een pasgeboren kind.Prikkelend betoog over de waarde van vooroordelen In feite, zo toont Dalrymple aan, wortelt niet alleen de meeste deugdzaamheid, maar ook heel wat ...

'Zonder vrienden zou niemand willen leven', stelt Aristoteles. Zonder vrienden kan in elk geval, zo is de ervaring van Hans Achterhuis, een filosoof geen filosofie bedrijven. Bij al zijn filosofische werk is Achterhuis zich steeds meer bewust geworden van zijn verwantschap met andere denkers die hem hebben gedragen, bepaald, gevormd en veranderd. Naast het netwerk van tijdgenoten met wie hij vrijelijk in discussie kon gaan, waren er ook de filosofische vrienden die hij via hun teksten kon bez...

Gnothi sauton, ken uzelf: zo stond het op de Apollotempel van Delphi. Kennis over de mens en over jezelf blijft de hoeksteen van de filosofie. De Franse filosoof en wetenschapper Blaise Pascal (1623 1662) was het daarmee eens, maar hij haalde de traditionele filosofische vraag naar het ‘mens-zijn’ op radicale wijze onderuit. De mens verschijnt in Pascals denken als een onbegrijpelijk monster vol tegenstrijdige verlangens en instincten. Pascal wijst de mens op zijn ellende en beperkingen, ...

Wat is goed eten, goed produceren, goed leven? "Voor het eten" maakt de balans op van reflecties over voeding uit het verleden en ontwikkelt tevens de uitgangspunten voor een hedendaags denken over voeding. Verder worden de belangrijkste thema's van de filosofie en ethiek van voeding behandeld, zoals de vraag naar de rechtvaardiging van vlees eten, de aanvaardbaarheid van nieuwe technologieën, mondialisering van voedselproductie en de eigen verantwoordelijkheid van consumenten.

Ons lichaam ...