Uit de politieke filosofie van Claude Lefort blijkt overtuigend dat de kwetsbaarheid van de democratie juist ook haar kracht is. Voor democratie is het essentieel dat de ‘plaats van de macht’ alleen tijdelijk bezet is, anders ligt het totalitarisme op de loer. In de huidige geopolitieke constellatie is het werk van Claude Lefort over relevanter dan ooit.

Voor deze bundel selecteerden vertalers Pol van de Wiel en Bart Verheijen samen met Donald Loose Leforts belangrijkste werken over democ...

Originele en prikkelende essays over emoties, stemmingen en karaktertrekken bieden een toegankelijke inleiding op de filosofie van het gevoelsleven

In de filosofie bestaat een groeiende interesse in emoties. Zelfs in de academische wijsbegeerte hervinden onderwerpen als trots, woede en afgunst hun plek. Dit maakt de filosofie inclusiever en rijker, en vergroot bovendien de groep mensen die er houvast, troost of plezier in vindt.

Als tegenpool van de rede zijn emoties van oudsher...

De Nederlandse samenleving verwacht van haar militairen dat zij op moreel verantwoorde wijze handelen. Dat is een terechte verwachting die tegelijk niet zo vanzelfsprekend en eenduidig is als het klinkt. De huidige militaire praktijk laat zien dat politieke opdrachten, sociale en culturele contexten, innovatieve technologieën en organisatiestructuren de militair in zijn of haar concrete situatie voor vragen en dilemma’s plaatst die ingrijpende consequenties kunnen hebben voor alle betrokke...

In Van Aristoteles tot algoritme behandelt Guido van der Knaap de (on)mogelijkheden van kunstmatige intelligentie tegen de achtergrond van de filosofische traditie.

Kunstmatige intelligentie is grotendeels het domein van technici en programmeurs en van grote bedrijven als Google. Ze wordt gebruikt in praktische toepassingen als gezichtsherkenning, vertaalmachines en schakende computers. Maar met de opkomst van kunstmatige intelligentie rijzen er ook fundamentele vragen. Kan een machine zonde...

Economie is een samenspel van mensen die vanuit hun eigenbelang handelen. Deze klassiek geworden opvatting geniet nog altijd populariteit. Toch heeft de economie niet altijd in het teken van eigenbelang gestaan. In de oudheid en middeleeuwen prevaleerde het beeld van de mens als een deugdzaam en op samenleven gericht wezen. Pas in de moderne tijd ontwikkelde zich een idee van economisch individualisme en verlicht eigenbelang.

In deze familiegeschiedenis van de homo economicus onderzoekt Joost...

Stel dat we puppy’s direct na hun geboorte bij de moederhond zouden weghalen om ze vet te mesten en vervolgens te slachten. Het vlees van de pups en de melk van de moeder gebruiken we dan voor menselijke consumptie. Klinkt dit je bizar in de oren? Toch is het precies wat op grote schaal gebeurt in de bio‑industrie – zij het niet met honden, maar met koeien. Waarom vinden we het ene geval bizar en verwerpelijk, en accepteren we het andere zonder aarzelen?

Het drinken van koemelk en het e...

Hoe afgunst ons helpt inzicht te krijgen in wie we zijn en wat we echt belangrijk vinden.

Afgunst is een pijnlijke emotie. Als we afgunstig zijn, hebben we het gevoel in de schaduw te staan van een broer of zus, vriend of vriendin, collega of teamgenoot. Anderen lijken het beter getroffen te hebben dan wijzelf en dat is maar moeilijk te verkroppen.

Hoewel iedereen ermee bekend is, wordt afgunst slecht begrepen. In Afgunst onderzoekt filosoof Rob Compaijen deze emotie. Wat is het verband tuss...

Filosofische verkenning van vrouwen die zich vermomden, overdreven, logen of verhalen vertelden – en daarmee de wereld en zichzelf herschreven

Van de (fictieve) pausin Johanna en de Comtesse de la Motte tot Elisabeth Holmes, Anna Delvey en Rachel Dolezal – vrouwelijkem bedriegers hebben iets onmiskenbaar fascinerends: een raadselachtige mix van manipulatie en overtuiging, van maskerade en charisma. In Maskerade gebruikt Aline D’Haese deze mysterieuze figuren als invalshoek o...

In zijn beroemde studie over de kapitalistische samen­leving noemt Herbert Marcuse de moderne mens ‘een­dimensionaal’. Massamedia, reclame en management­denken scheppen een individu dat in de ban is van ‘valse verlangens’ naar goederen en bezit. Consumentisme heeft grote maatschappelijke gevolgen: het kritisch bewustzijn wordt lamgelegd, niemand droomt nog van een nieuwe wereld, maar van een nieuwe koelkast.Marcuse pleit voor de ‘grote weigering’: door zich bewust te worden van...

Een korte, heldere beschrijving van bewustzijn is

vrijwel onmogelijk te geven, maar we weten allemaal

hoe het ‘voelt’ om ons ergens van bewust te zijn. Hersenwetenschappers

en filosofen proberen dit raadsel

te ontrafelen door uit te zoeken hoe het bewustzijn

werkt en wat het precies doet.

Dit Elementaire Deeltje geeft een actueel overzicht

van de belangrijkste overwegingen, argumenten,

theorieën en experimenten over het bewustzijn. Kunnen

we ooit begrijpen hoe uit elektrische activiteit in

de grijze cellen van ons brein een rijke binnenwere...