Foucaults debuut in de wereld van filosofie en sociale wetenschappen stelt ons een simpele vraag: is degene die wij 'gek' of 'waanzinnig' noemen eigenlijk wel ziek? Of is de waanzin juist een aspect van de rede, waarmee we in dialoog moeten blijven?

Waar het standaardbeeld wil dat er steeds meer begrip is ontstaan voor de waanzin, laat Michel Foucault in Geschiedenis van de waanzin zien dat er sinds de middeleeuwen eigenlijk weinig veranderd is. In vroeger tijden verbande men gekken naar het ...

Hoe vaak worden wij niet geconfronteerd met schrijnende armoede, onrecht en leed? We hoeven de televisie maar aan te zetten of we zien beelden die weliswaar ver van ons afstaan, maar toch overdonderen. Wat moeten we met die kennis?

In Mondiale rechtvaardigheid gaan de filosofen Thomas Mertens en Ronald Tinnevelt in op de vraag hoe we kunnen denken over verantwoordelijkheid bij mondiaal onrecht. De verschillende manieren waarop mensen reageren op lijden vormen daarbij het uitgangspunt. Vervolg...

Mediatijd van Peter Sloterdijk bundelt vier essays. In het eerste onderzoekt Sloterdijk de 'dwingende reden om samen te zijn'. In de laatste drie geeft hij een tijdsanalyse, in de achtereenvolgende behandeling van 'de metafysica van de actiefilm', 'het contemporaine essayisme' en 'de rol van de informatiemedia in de moderne wereldmaatschappij'.

De filosoof is de mens die ontwaakt en spreekt, zo stelt Maurice

Merleau-Ponty in zijn Lof der wijsbegeerte. In deze in 1953

uitgesproken redevoering kijkt Merleau-Ponty terug naar zijn voorgangers en voorbeelden. Naar Socrates bijvoorbeeld, die stelt dat zijn wijsheid berust op het feit dat hij weet dat hij niets weet, maar ook naar Bergson. Lof der wijsbegeerte is een uitstekende en unieke inleiding op het nog steeds veelbesproken oeuvre van deze filosoof.

Maurice Merleau-Ponty (1908-1961) ...

Wij zijn omringd door water en bestaan zelf voor een groot deel uit water. Niemand ontkent dus het belang van water. Toch gaan we er onverantwoordelijk mee om. Onze zeeën en oceanen worden er niet bepaald gezonder op en ook op het land zijn er tal van problemen met water. Een van de oorzaken is dat we diep in ons hart water niet pluis vinden. We koesteren een diep wantrouwen ten aanzien van alles wat zich op of aan het water afspeelt. Om deze houding ten opzichte van water te begrijpen moete...

Martin Heideggers meesterwerk Zijn en tijd uit 1927 is en blijft een boek dat zowel leken als beroepsfilosofen prikkelt en intrigeert. Voor elke generatie lezers rijst echter ook opnieuw de vraag hoe greep te krijgen op dit bergmassief. De filosoof Paul Heeffer herleest in Ontologie en subjectiviteit Heideggers geschrift vanuit een specifieke vraagstelling. Centraal daarbij staat het subject, een begrip dat sinds de moderne tijd een belangrijke plaats inneemt in de continentale wijsbegeerte. ...

Het is dit jaar 25 jaar geleden dat de Franse filosoof Michel Foucault overleed. Zijn naam en faam dankte hij in de jaren zestig en zeventig onder de jongere generaties aan zijn kritiek op de menswetenschappen, zoals criminologie, pedagogie, psychologie en psychiatrie. Hij zag in deze vorm van kennis de macht aan het werk en trok de wetenschappelijkheid van deze disciplines openlijk in twijfel. Het was Rudi Visker die in zijn boek Michel Foucault en de menswetenschappen (1990) nauwgezet het t...

In De vraag naar de techniek onderwerpt Martin Heidegger de gangbare opvatting van techniek, die haar voor een louter instrument in de handen van de mens houdt, aan een kritisch onderzoek. Deze ondervraging resulteert in een meer oorspronkelijk begrip, dat een indrukwekkend licht werpt op de aard van de moderne techniek. Heidegger karakteriseert haar als een 'opvorderend ontbergen', dat van al wat ermee in aanraking komt, verlangt dat het terstond ter plekke ter beschikking staat.

In dit verb...

In zijn hoofdwerk Waarheid en methode verzet Hans-Georg Gadamer zich tegen de opvatting dat kennis en waarheid alleen bereikbaar zijn via streng wetenschappelijke methodes. In plaats daarvan verdedigt hij de praktijk van het interpreteren, die zowel in het dagelijks leven als in de wetenschap het onvermijdelijke uitgangspunt vormt van de zoektocht naar kennis en waarheid.

Sleutelbegrip bij Gadamer is Verstehen (verstaan): 'direct deelhebben aan het leven, zonder de theoretische bemiddeling do...