Twee opvattingen over vrijheid

Het werk van de filosoof Isaiah Berlin (1909-1997) vormt een van de krachtigste verdedigingen van het westerse pluralisme. Zijn beroemde opstel Twee opvattingen van vrijheid biedt een toegankelijke inleiding in zijn denken. Berlins scherpzinnige analyse van het vrijheidsbegrip bepaalt tot de dag van vandaag ons sociaal-politieke denken.

Algoritmen die medische diagnoses stellen, onze politieke voorkeur bepalen, en ons wijzen op onze eigen tekortkomingen: wat eens sciencefiction was, is werkelijkheid geworden. Hoe blijft de mens toch zelf verantwoordelijk in deze nieuwe werkelijkheid? Hoe verandert kunstmatige intelligentie, KI, ons zelfbeeld? En welke rol zou KI in ons leven mogen spelen?

In IK, KI verkent een team van wetenschappers de kracht en de keerzijden van KI. Ze belichten de impact van KI op het milieu en gaan in op...

Een veelgehoorde kreet is dat actiegroepen geweldloos moeten zijn. Maar waar komt die eis vandaan? Wat betekenen geweld en geweldloosheid? Wie zijn er gebaat bij zo’n strikt onderscheid? En is het überhaupt mogelijk geweldloos te leven?

In Staatsgevaarlijk deelt Harriët Bergman ervaringen en inzichten over activisme en geweld(loosheid). Ze koppelt persoonlijke reflecties aan de ideeën van een waaier aan filosofen. Van de klimaatbeweging tot de woonstrijd, van predikers van geweldloosheid...

Onder het motto ‘spreken is een behoefte, luisteren is een kunst’ (Goethe) begint Otheo Books met een reeks spraakmakende dialoogboeken. In de eerste aflevering staan Peter Schmidt en Jean Paul Van Bendegem centraal, twee vrienden die heel anders in het leven staan. Openhartig en doorleefd, genuanceerd en vrijmoedig, met gepaste ernst en de nodige humor denken de katholieke priester en de vrijzinnige filosoof samen na over de grote vragen van deze tijd.

Verschillen in levensbeschouwing zo...

Er zijn dagen dat ik alleen maar naar de inhoudsopgave van De filosofie van het alsof hoef te kijken om er weer tegen te kunnen. Dit is nou echt een 'vrolijke wetenschap'. (Connie Palmen)

Van dit markante werk - inmiddels bijna een cultboek - is onlangs een secure en deskundige vertaling verschenen. (Hans Driessen, de Volkskrant, 5 sterren)

Eindelijk vertaald. Een van de meest intrigerende titels uit de geschiedenis van de filosofie lijkt te behoren bij een van de minst gelezen boeken van wi...

Over arbeid verzamelt de scherpzinnige inzichten van de Franse filosofe Simone Weil over arbeid en sociale rechtvaardigheid. Geschreven als gevolg van haar ervaringen in vakbonds- en fabriekswerk, belichten deze essays de problematiek van de mens in het industrialisatieproces.

In deze uitgave stelt zij kritische vragen over de ideeën van Marx en onderzoekt de relatie tussen arbeid, het sociaal mechanisme en de vrije wil (1934). Vervolgens brengt zij als ervaringsdeskundige de subjectieve be...

Er is vandaag de dag sprake van een opmerkelijke heropleving van de belangstelling voor de zeventiende-eeuwse Nederlandse filosoof Benedictus de Spinoza. En dat niet alleen binnen de academische filosofie, maar vooral ook daarbuiten. Hij is opgenomen in de canon van de Nederlandse geschiedenis. Zijn naam duikt geregeld op in de media, in politieke discussies, in debatten over de verhouding godsdienst en politiek, over de multiculturele samenleving, over tolerantie en vrijheid van denken. Daar...

De fundamentele wijsgerige vraag naar de betekenis van geluk is door de consumptiedwang en de maatschappelijke realiteit die daaraan beantwoordt - die van de zelfgenoegzaamheid - naar de achtergrond gedrongen. Badiou onderzoekt hoe we deze ontwikkeling kunnen tegengaan. Het 'ware geluk' ontwaart hij in de subjectivering van het individu, een proces dat in vier etappes verloopt: van de politiek, via de poëzie en de filosofie, naar de liefde. Het gaat hem om een deelhebben van het individu aan...

In Oude en nieuwe ongelijkheid verhaalt Kees Vuyk over goede intenties en slechte uitkomsten. De belofte van gelijke kansen gaat steeds holler klinken. Wat heb je aan gelijke kansen als je weet dat je niet in staat bent en nooit in staat zult zijn om ze te benutten, en je kinderen evenmin? Vuyk laat zien dat er, ondanks alle goede bedoelingen, in onze egalitaire samenleving een nieuwe vorm van ongelijkheid is ontstaan. Hij toont wat deze nieuwe ongelijkheid behelst, hoe ze is ontstaan en expl...

Van politieke hackers tot piratenpartijen en de ouderwetse piraat op zee: de piraat is meer aanwezig dan ooit. Toch is er weinig tot geen reflectie op wat de piraat nu precies is. Waarin lijkt de huidige piraat op de vrijbuiters van weleer en waarin verschillen zij? Door de geschiedenis heen verschijnt de piraat steeds weer in een onduidelijke ruimte tussen vijandschap en criminaliteit. In De vijand van iedereen legt Heller-Roazen de wortels bloot van dit paradoxale denken over piraten.

Danie...