"Het gaat erom een waarheid te vinden die voor mij waarheid is, de idee te vinden waarvoor ik wil leven en sterven."

Met deze woorden schreef de jonge Søren Kierkegaard (1813-1855) zich de onsterfelijkheid in. Ze zijn ontleend aan zijn dagboekaantekeningen die hij in de zomer van 1835 in Gilleleje schreef, en vormen de kiem van een omvangrijk en invloedrijk oeuvre in de geschiedenis van de wijsbegeerte en de theologie.

In Kierkegaards dagboeken wordt het fameuze 'Gilleleje-fragment' voorafge...

Haruki Murakami heeft de wereld betoverd met zijn indringende literatuur. Hoe komt het dat zijn verhalen zoveel mensen raken? Alleen omdat het spannend en goed geschreven is, of spreekt de Japanner ook op dieper niveau aan?Ype de Boer laat zien dat Murakami's verhalen ons iets kunnen leren over een fundamentele gespletenheid in het menselijk bestaan. Aan de hand van de mysterieuze sferen vol levende schaduwen, belichaamdelogo's en magische dieren, illustreert De Boer hoe de ontwikkeling die M...

We dolen rond in een onoverzichtelijke tijd en weten geen raad met ons mateloos vertrouwen in de dominerende markteconomie en in heel die uit zijn voegen gerukte technologie. Kopieën van elkaar en tegelijkertijd

uiteengereten. Zou gebrek aan hartstocht en gemis aan gemeenschappelijkheid onze beschaving op de helling zetten?

Søren Kierkegaard en Ludwig Wittgenstein zijn de belangrijkste denkers van de vorige twee eeuwen. Naast een vlijmscherpe tijdsdiagnose, de teloorgang van individuele aut...

Soms lijkt het alsof je leven in de sterren staat geschreven. Alsof het zaad- en eicelletje van je ouders voorbestemd waren te versmelten. Alsof het lot jou en je geliefde bij elkaar bracht. Die schijn bedriegt: wij banen ons een weg in een landschap van mogelijkheden. Wat als je die andere weg was ingeslagen?

Filosoof Jeroen Hopster buigt zich over deze 'wat als'-vraag. Hij betoogt dat 'wat als'-vragen over het leven, over de geschiedenis en over de evolutie meer zijn dan speculatieve gedac...

Mensen zijn ervan overtuigd dat ze zonder liefde niet kunnen leven. Wetenschappers stellen unaniem vast dat liefdevolle mensen gezonder en gelukkiger zijn dan mensen die geen liefde kunnen geven en mensen die liefde ontberen. Tegelijkertijd constateren ze dat de moderne mens niet meer weet wat liefde is. In 'Wat is liefde?' proberen de auteurs een antwoord te formuleren op deze eeuwenoude vraag. Van het vroege Jodendom en de oude Grieken, via de middeleeuwen naar de moderne tijd nemen de aute...

Verschenen in de serie: Søren Kierkegaard Werken

Wat is dat voor ziekte die "tot de dood" is? Het is de ziekte van de vertwijfeling. Aan de hand van het pseudoniem Anti-Climacus gebruikt Kierkegaard een uiterst scherp scalpel om zijn diagnose te stellen. Geduldig analyserend legt hij laag na laag de verschijningsvormen van de vertwijfeling bloot. Daarbij stoot hij op verschillende vluchtwegen die mensen gebruiken om hun vertwijfeling, of die nu bewust is of niet, al dagdromend te verdoezelen...

Vertaald, ingeleid en van aantekeningen voorzien door Chris Tazelaar

Petrarca (1304-1374) heeft zijn boek 'De remediis utriusque fortune', nu verschijnend met de titel 'De twee gezichten van Vrouwe Fortuna', gewijd aan de vraag hoe de mens moet omgaan met voor- en tegenspoed. Hij voert Vrouwe Fortuna op, een denkbeeldige gestalte die de ene keer het gezicht laat zien van een ongeïnteresseerde rechter, die willekeurig voor- of tegenspoed toedeelt, en de andere keer het gezicht toont van een b...

Vertaling: Hans van Munster†

Geheel herzien door Pieter van Reenen

Eindredactie en verklarende noten: Udo Doedens, Pieter van Reenen en Pieter Vos

Nawoord: Pieter Vos

In het voor Europa gedenkwaardige jaar 1848 verschijnt niet alleen Het communistisch manifest van Karl Marx maar ook 'Christelijke toespraken' van Søren Kierkegaard. Geïnspireerd door gebeurtenissen in Parijs klinkt in dat jaar in heel Europa de roep om hervormingen, zoals persvrijheid, een nationale grondwet en parlementaire de...

Samengesteld door Jacques De Visscher en Jean-Pierre Monsieur

Met een voorwoord van Wil Derkse

Goede muzikanten willen hun instrument beheersen, zoals tekenaars virtuoos met pen of potlood wensen om te gaan. Voor de muziek of de tekening die hun dierbaar is, oefenen ze dagelijks. Ze willen hun vaardigheid niet verwaarlozen, tegelijk weten ze best dat het bij dit inoefenen uiteindelijk niet om die vaardigheid op zich gaat, maar omwille van de zaak.

Als denker was Cornelis Verhoeven, in 1979 l...

Zijn wij moreel verantwoordelijk voor onze daden? Zo ja, begaan we die dan uit vrije wil? En wat is nu precies een vrije wil? Nog steeds breken filosofen zich het hoofd over die vraag. Het eeuwenoude debat daarover verkeert in een impasse, mede doordat er geen werkbare definitie van een vrije wil is.

In 'De redding van de vrije' wil doorbreekt Rob Wiche deze impasse. Daartoe geeft hij eerst de huidige stand van zaken weer om ons vervolgens langs enkele van de grootste denkers uit heden en ver...