Buiten Jezus om is God een doolhof. Wij kunnen geen verstandig woord over God spreken, zonder Jezus ter sprake te brengen van wie getuigd wordt: ‘Niemand heeft ooit God gezien; de eniggeboren Zoon, die aan de boezem des Vaders is, die heeft Hem doen kennen’; Joh. 1,18. Dat geldt ook Mozes, al is de verborgen omgang van God met hem heel uitzonderlijk geweest. De joden zeggen: ‘Wie is er groter dan Mosje ben Amram?’ Eén! Over hem heeft Mozes geschreven (5,46). Er is maar één uitgangs...

‘Tenslotte zijn wij toch afhankelijk van creaturen die wij maakten’, aldus Mephistopholes in Goethe’s Faust. Mephistopholes is het slechte deel in Faust, zoals er in de mens een neiging is tot het kwade en tot het goede. Zowel Mephistopholes als Wagner vindt elkaar in de creatie van Homunkulus. De rationalist Wagner antwoordt op Mephistopholes’ vraag waarmee hij onrustig en vol overgave bezig is: ‘Es wird ein Mensch gemacht’. Wagner is in Fausts laboratorium vol overgave bezig met...