Waaruit bestaat een object? Een object heeft een interne structuur en externe relaties met andere objecten. De nadruk van het boek ligt op verandering: hoe een object zich ontwikkelt. Een object is meer een proces dan een vast ding. Een object heeft een potentieel zich te manifesteren in zijn omgeving, in relaties, en daar effect op te hebben en effecten ervan te ondergaan. De vraag is ook hoe iets nieuws kan ontstaan uit iets bestaands. Voor de interactie tussen objecten wordt een meervoudig...

De kloof tussen laag en hoog opgeleiden heeft een lange geschiedenis, sinds de Renaissance, in de 16e eeuw, en zij groeit nog steeds. Zij veroorzaakt discriminatie en vooroordeel, en gaat samen me een kloof in inkomen.

Die kloof is funest, niet alleen voor de betrokken laag opgeleiden, maar voor de samenleving als geheel, inclusief de hoogopgeleiden. Groei van begrip, kennis en vaardigheid vergt assimilatie en accommodatie, en de kloof belemmert vertrouwen, wat de reikwijdte van assimilatie e...

33 begrippen die in publiek debat een grote rol spelen worden verhelderd en toegelicht, in de thema's mens, samenleving en kennis en kunst, als volgt:

MENS: Geluk, liefde, waarde, vrije wil, vrijheid, identiteit, cultuur, authenticiteit, romantiek, evolutie, altruïsme.

SAMENLEVING: Macht, relatie, ethiek en deugd, vertrouwen, rechtvaardigheid, identiteitspolitiek, elite, populisme, liberalisme, economie, instituties.

KENNIS EN KUNST: Bestaan, kennis, geometrie en finesse, heuristieken, waarh...

Met Vertrouwen verheldert en verdiept Bart Nooteboom het begrip 'vertrouwen' en laat hij zien hoe het kan functioneren als een mentale blikopener. Vertrouwen is als schone lucht: je praat er pas over als het er niet is. Iedereen maakt zich tegenwoordig druk over vertrouwen, of beter, over het gebrek daaraan. Maar het begrip 'vertrouwen' is complex en verwarrend. We kunnen het relateren aan objecten, mensen, organisaties of grotere systemen. Nooteboom laat zien hoe vertrouwen werkt in de polit...

We moeten de Verlichting behouden. Maar we zullen ook de tekortkomingen ervan onder ogen moeten zien, in beperkingen van de rede, de rol van emoties, en de fundamentele dubbelzinnigheid van taal. Als we dat niet doen, zien we de wereld verkeerd en zijn we blind voor sommige bedreigingen voor de democratie. Van de weeromstuit kan dan de Verlichting helemaal uit gaan. Erkenning van de tekortkomingen is nodig om de Verlichting te behouden. De auteur bespreekt 12 bedreigingen voor de democratie,...

In dit boekje behandel ik het begrip ‘phronesis’, praktische wijsheid, het onderkennen van de juiste deugden en de uitvoering daarvan, toegespitst op de specifieke omstandigheden van een situatie. Ik probeer instrumenten te ontwikkelen om dat te ondersteunen, op basis van de meervoudige causaliteit van Aristoteles en het begrip ‘script’, en geef enkele voorbeelden ervan. Dat helpt om in kaart te brengen wat een rol speelt in een bepaalde situatie, om daarop de keuze van deugden te bas...

We schuiven vaak de schuld van iets af op de overheid, familie, buren, e.d., terwijl we zelf de hoofdoorzaak zijn. We zijn vaak slachtoffers in plaats van doeners die tegenslag incasseren en zelf verantwoordelijkheid nemen zich te weren en verdere tegenslagen te voorkomen. Schuld is een complex begrip dat enige uitleg vergt, en oefening in het vellen van een wijs oordeel.

Onze huidige cultuur is funest voor de democratie. Waar komt dat vandaan, en waar gaat het naartoe? In dit boekje onderzoek ik die vraag, met aandacht voor de geschiedenis, psychologie, samenleving en ethiek. De verwording van cultuur ligt vooral bij het volk zelf, niet bij incompetentie of onwil van de regering. Het lijkt alleen erger te worden, en verbetering is niet in zicht. Andere cultuur vergt drastische veranderingen in opvoeding, onderwijs, media, kunst, bedrijfsvoering en politiek, e...

Goed en gelukkig leven: Wat is het en hoe bereik je het? Veel

filosofen, vanaf de oudheid tot heden, hebben erover geschreven.

Ik maak gebruik van hun inzichten en van uitkomsten

van wetenschappelijk onderzoek in verschillende disciplines.

Voorkennis is niet nodig om mijn verhaal te kunnen volgen en

jargon heb ik zoveel mogelijk vermeden. Het gaat o.a. over kennis

en onbewuste impulsen, vrije wil, identiteit, authenticiteit en

conformisme. Hier volgt een greep uit de inhoud:

Als je in een bep...

Dit boek geeft het ontwerp van een samenleving op basis van de vijfvoudige causaliteit van handelen van Aristoteles: de ‘efficiënte, materiële, formele, conditionele, en exemplarische oorzaak. Er is voor elke oorzaak een hoofdstuk.

De gewenste samenleving is gericht op de bloei van ‘Homo Faber’ en ‘Homo Ludens’; het maken van dingen en het spelen, experimenteren met dingen. Cruciaal hierin is het vermogen tot ‘assimileren’ en ‘accommoderen’, het leren door absorptie en het...