Honderd jaar geleden waren samenlevingen blind voor zichzelf. Zij konden zichzelf niet waarnemen en hadden daardoor weinig zelfkennis. Wie toen iets over de samenleving zei, deed dat op basis van giswerk en anekdotes. Vanaf de twintigste eeuw hebben samenlevingen geleerd zichzelf te observeren, wat veel meer inhoudt dan waarnemen. Hierbij volstaat het niet om scherp te zien en nauwkeurig te meten. Observaties moeten ook worden verwerkt en geïnterpreteerd. Ze moeten kennis en inzicht oplevere...

Honderd jaar geleden waren samenlevingen blind voor zichzelf. Zij konden zichzelf niet waarnemen en hadden daardoor weinig zelfkennis. Wie toen iets over de samenleving zei, deed dat op basis van giswerk en anekdotes. Vanaf de twintigste eeuw hebben samenlevingen geleerd zichzelf te observeren, wat veel meer inhoudt dan waarnemen. Hierbij volstaat het niet om scherp te zien en nauwkeurig te meten. Observaties moeten ook worden verwerkt en geïnterpreteerd. Ze moeten kennis en inzicht oplev...