Het kanon van de koning van Kandy, krachtbeelden uit Congo, de Benin-bronzen, Javaanse tempelbeelden: het is maar een greep uit een veelheid van voorwerpen die vaak op oneigenlijke wijze in bezit zijn gekomen van Nederlandse en Belgische musea en particuliere verzamelaars. En dan liggen hier ook nog menselijke resten uit koloniale gebieden.

Sinds hun onafhankelijkheid roepen de voormalige koloniën om teruggave van verloren erfgoed. Daardoor voelt dit bezit steeds ongemakkelijker en zoeken re...

Kansengelijkheid in het onderwijs: het lijkt een breed gedeeld ideaal. Maar wat bedoelen we er precies mee? En hoe staat het ervoor in het Nederlandse onderwijs? Louise Elffers laat zien hoe achter het gedeelde streven naar kansengelijkheid uiteenlopende, soms zelfs tegengestelde opvattingen schuilgaan. Ze schept orde in de conceptuele chaos en neemt vervolgens het Nederlandse onderwijs de maat. Hoe (on)gelijk zijn de kansen hier? En wat moet er gebeuren om het ideaal van kansengelijkheid in ...

Selfies werden honderd jaar geleden ook al gemaakt, ‘snapshotesthetiek’ bestond al voor de Polaroidcamera en pasfoto’s zijn ouder dan de identificatieplicht. 'De snelfotograaf. Een geschiedenis van het moderne portret' speelt zich af in de beginjaren van de twintigste eeuw, een tijd van razende snelheid en een tijd waarin veel van wat we nu als vanzelfsprekend ervaren tot stand kwam. Deze ‘moderne’ eeuw – vol ondernemingsdrift, technische vernuftigheid en transnationale handel –...

In 2021 was het 75 jaar geleden dat Truus Smulders-Beliën benoemd werd als eerste vrouwelijke burgemeester van Nederland. Pas in 1931 werd het wettelijk mogelijk vrouwen in dit ambt aan te stellen. De eerste vrouwelijke Kamerleden speelden een voorname rol in dat parlementaire gevecht.

Het duurde nog bijna twintig jaar tot de benoeming van een volgende vrouwelijke burgemeester. Goedwillende ministers verzuchtten dat de dames maar niet solliciteerden en vaak afvielen vanwege gebrek ...

Opwaarts – dat was het streven van Hein van Rooijen. Hij bouwde zijn wagenmakerij uit tot wielenfabriek. Geïnspireerd door Alphons Ariëns wilde hij katholieke werklozen in Montfoort ‘verheffen’. Deze familiegeschiedenis toont de rol van de middenstand in de katholieke emancipatie. Ondernemen en het verbreiden van het geloof gingen hand in hand. De lat werd hoog gelegd: ‘Willen is kunnen.’ Sommige katholieken gingen hun eigen weg. Heins oudste zoon en beoogde opvolger Rinus werd po...

Het koloniale verleden van de Universiteit Utrecht kent verschillende

aspecten. Henk van Rinsum beschrijft de ontwikkeling van

(wetenschappelijke) kennis die handelt over de kolonie, kennis die

ontwikkeld is in de kolonie, kennis die bestemd is voor de kolonie en kennis

die eigendom is van de kolonie. Rode draad is het idee van Westerse

superioriteit op het terrein van kennisverwerving en kennisoverdracht,

gebaseerd op de fundamentele tegenstelling tussen ‘ontwikkeld’

(dus modern) en ‘(...

Verbanning was een vertrouwde strafmaatregel in het voormalig

Nederlands-Indië. Een onbekend aantal bewoners verdween van Java

naar de buitengewesten, met name naar de Molukken, of als het Europeanen betrof, terug naar Nederland. Historica Margreet van Till

biedt op intieme wijze inzage in de levens van mensen die in de 19de

eeuw gedwongen werden alles achter te laten: een dominee die

weigerde een islamitisch feest bij te wonen, een Javaanse officier van

justitie die zelf in het gevang kwam,...

Sirenes loeien in de West-Oekraïense stad Lviv. Zes gele bussen vol huilende mensen kruipen door de stad. Iedereen is stil. Mensen, jong en oud, zakken op hun knieën langs de straten, hun handen op het hart, tranen lopen over hun wangen. Wat is hier in godsnaam aan de hand?

Phaedra Werkhoven gaat op zoek naar antwoorden. De bussen blijken op weg naar het Marsveld, een van de grootste militaire begraafplaatsen van Oekraïne. Hier liggen de ‘helden’ begraven, de Oekraïense soldaten die s...

Vier eeuwen lang zijn mensen uit Nederland per boot of per vliegtuig naar

Amerika gegaan, om het land te verkennen, te handelen, te koloniseren, zich te

vestigen, zaken te doen, een nieuwe toekomst te vinden of gewoon om als

toerist het land te bezoeken. En vier eeuwen lang komen er Amerikanen, met

uiteenlopende achtergronden, van inheemse, Afrikaanse of Europese afkomst,

naar Nederland. Dit zijn hun verhalen.

De verhalen gaan over ontmoetingen met elkaar, met een andere cultuur, met

het onbe...

De Indische schrijfster Dé-Lilah (pseudoniem van Lucy van Renesse) publiceerde

in 1899 een boek over haar reis over Java. Ze schreef echter ook een verslag van

een reis in 1897 langs de westkust van het tegenwoordige Maleisië. Dit verhaal

van een Indo-Europese vrouw die alleen door een onherbergzaam gebied reist,

wordt nu voor het eerst openbaar gemaakt. Het is fascinerend en uniek vanwege

Dé-Lilah’s hybride en kritische perspectief op het Nederlandse en Engelse

kolonialisme. Maar het is...