‘Een identiteit ben je niet, je kunt het hooguit abusievelijk denken.’

Wanneer op 11 september 2001 twee gekaapte vliegtuigen in het World Trade Center in New York boren, heeft dat ook grote gevolgen voor de Europese samenleving. Thema’s die voorheen tot de marge van het publieke debat behoorden, zoals identiteit en fundamentalisme, komen op de voorgrond te staan. Tolerantie en verdraagzaamheid maken plaats voor polarisatie en toenemende vreemdelingenhaat.

Als tiener groeit Lotfi El Ham...

‘We hebben ze als stakkers verwend en krijgen ze als wolven terug,’ schreef Gerrit Komrij in 1989 over moslims in Nederland. Meer dan dertig jaar later hebben deze woorden weinig aan venijn ingeboet. De naschokken van 9/11 zijn nog niet voorbij of de nieuwe aardverschuiving dient zich aan. De aanval van Hamas op 7 oktober, de radicaal-rechtse verkiezingszege en de Maccabi-rellen in Amsterdam dwingen Nederlanders met een migratieachtergrond – alweer – stelling te nemen.

El Hamidi refle...