In zijn lezingen in het raam van de ANV-leerstoel ‘De Nederlanden in de wereld’ plaatst Wiep van Bunge de bijdrage van de filosofie aan de bloei van de zeventiende-eeuwse Nederlandse Republiek voor het voetlicht. De spilfiguur van zijn verhaal is Benedictus Spinoza. Van Bunge toont met verve aan hoe deze filosoof van wereldformaat in twee richtingen innig verbonden is met zijn land. Spinoza is geen eenzame, onbegrepen filosoof die zijn tijd vooruit was. Integendeel. Zijn denken is ingebed i...

Sinds de baanbrekende publicatie van Hans-Thies Lehmann is de aanduiding ‘postdramatisch’ gemeengoed geworden voor wie het theater kritisch beschouwt en er commentaren bij formuleert. Haast als vanzelf denken we dan aan toneel waarin de tekst als communicatieve basis werd vervangen door taal als leidraad, muziekscore, landschap of visueel object. Het is onmiskenbaar zo dat het beeld een centrale plaats in onze cultuur inneemt. Maar wat is er van de tekst geworden? Heeft hij nog een plaats i...

Ten Westen!' is tegelijk een aanvalskreet en een vertreksignaal. 'Ten Westen!' verwijst naar een plaats waar men even massaal naartoe trekt als men er zich radicaal van afkeert. Ook is het Westen steeds meer een plaats die zijn migratiegeschiedenis tegengaat met toekomstbeelden van eigenheid en geworteldheid. Dat is zeker het geval mondiaal gezien, maar dat is eveneens van toepassing op Ivoorkust. Over die dubbele bewegingen en, vooral, over de mensen die daarin figureren, gaat dit boek. Gedu...

Over de geschiedenis van de mens zijn al vele bibliotheken volgeschreven. Maar pas recent worden de belangrijke gebeurtenissen uit het verleden ook in verband gebracht met ecologische en klimatologische oorzaken. Het klimaat was doorheen de geschiedenis immers nooit stabiel, maar vertoonde een duidelijke golfbeweging.

In het oog van de storm maakt het verband duidelijk tussen die klimaatveranderingen en o.a. het ontstaan van de landbouw, de ontwikkeling van steden en de wetenschappelijke en t...

Beelden zijn visuele tekens. Gedachten vormen, vastleggen en communiceren is slechts mogelijk door het gebruik van tekens. ‘Media’ die daarvoor worden aangewend zijn gesproken of geschreven teksten, figuratief weergegeven taferelen en op specifieke dragers geregistreerde fotografische opnamen. Hoewel beelden alomtegenwoordig zijn en een schijnbaar evidente betekenis hebben, fungeren dus ook zij binnen een ‘talig’ tekensysteem.

BEELD/TAAL reikt de lezer zowel een theorie van het beeld...

Het boek behandelt het leven en werk van de Belgische politicus en journalist Georges Lorand (1860-1918). Deze progressistische liberaal was een van de meest toonaangevende personaliteiten van het politieke landschap voor 1914. Desondanks zijn er nog geen uitgebreide studies over Georges Lorand verschenen. Dat is opmerkelijk, aangezien Lorand een uitermate boeiende politieke en intellectuele levensloop heeft gekend die de Belgische landsgrenzen oversteeg. Met deze intellectuele biografie vult...

De auteur geeft het woord aan het kind dat hij was tijdens de Shoah. Als driejarige moet hij, om te ontkomen aan Auschwitz, onderduiken bij Vlamingen uit Brussel die hem op handen dragen. Elke dag wacht hij daar, spelend met zijn schaduw, op de terugkeer van zijn gedeporteerde ouders. Komen ze nog terug? Het kind is grappig en aandoenlijk. Met zijn ironie weet de veerkrachtige auteur alle pathos te verijdelen.

Als verlicht despoot en fervent muziekliefhebber wilde koning Leopold I van het nieuwe koninkrijk België een culturele mogendheid maken. Vrijwel meteen na de Belgische Revolutie werd met zijn steun onder meer het Koninklijk Conservatorium van Brussel opgericht. François-Joseph Fétis, door Leopold benoemd tot eerste directeur van het conservatorium, had nauw contact met uitvinder Adolphe Sax. Met de steun van de overheid organiseerde hij de eerste Belgische conservatoriumklas voor saxofoon....

Na meer dan een halve eeuw snelle expansie, die zorgde voor welvaart en sociale mobiliteit, kampt het onderwijs met vele uitdagingen. Het is het moment om oude opvattingen over goed onderwijs aan een kritisch onderzoek te onderwerpen en te kijken hoe het beter kan. Het progressieve onderwijsverhaal met name schiet tekort en heeft een stevige update nodig. Dit boek – een bundeling van columns en essays – verkent de contouren van een progressieve onderwijsvisie die emancipatie, excellentie ...

Er lijkt in het geheel geen plaats

meer te zijn voor de rede,

behalve bij naar verhouding zeer weinigen,

zo zeer hebben deze vooroordelen vat gekregen

op de geesten der mensen.

Toch wil ik mijn best doen

en mijn pogingen blijven voortzetten,

aangezien er geen reden is

ze als volstrekt hopeloos

te beschouwen.

- Baruch Spinoza (1670)

Ik heb hier niets wezenlijks

aan toe te voegen.

- Paul Verbraeken (2004)

Op 9 april 2004 overleed Paul Verbraeken . Hij was een veelzijdig activist en vrijdenke...