Van levensboom tot kruis

Het centrale archetype in het menselijk bewustzijn is de levensboom. In

talloze mythen, verhalen en legenden en in alle grote religies treffen we

het symbool van de levensboom aan. Talloos zijn ook de mythen over

de val van de mens in relatie tot de levensboom. Het meest bekend in

de christelijke wereld is het verhaal in Genesis 2 en 3, waarin sprake is

van ‘de levensboom’, symbool van goddelijke eenheid, en van ‘de boom

van kennis van goed en kwaad’, symbool van dualiteit. Genesis is een

inwijdingsverhaal van de hoogste orde en verbergt vele geheimenissen.

De levensboom is in ons lichaam, ‘de tuin in Eden’, geplant. Hij bevat

twee aspecten ineen: goed en kwaad.

Aan de hand van onder andere canonieke, apocriefe, gnostische,

alchemistische en kabbalistische teksten wordt het oerdrama van de val

en het probleem van goed en kwaad toegelicht. Onwetendheid en

begeerte houden tot de dag van vandaag het rad van geboorte, ziekte,

lijden, ouderdom en dood in beweging. Dit rad is een matrix waarin de

mens gevangen zit. Er is echter een korte, directe weg om voorgoed uit

dit alsmaar wentelend rad te ontsnappen en tot volkomen bevrijding en

onsterfelijkheid te komen. Aan de wortels van de levensboom bevindt

zich de levensbron. Deze bron bevat het geheim van de seksuele

energie die de levensboom in ons kan regenereren, in alchemistische

en esoterische geschriften verbonden met de ‘steen der wijzen’, ‘de

boom der filosofen’ en de ‘graal’. Dan kan het archetype van het kruis in

ons oprijzen in relatie tot de weg van bevrijding. Bij Jezus Christus

verwijzen het kruis en de kruisiging niet alleen naar de noodzakelijke

‘kruisiging’ van de vijf zintuigen en het sterven aan alles wat we niet zijn

(het ego), maar ook naar het geheim van het Lichtkruis, het Woord,

waardoor voor de sterfelijke mens ‘de deur’ geopend wordt om te

kunnen opgaan in de universele Geest, Bewustzijn, het eeuwige Licht.

Begintijd en eindtijd zijn dan opgelost in tijdloosheid.

Marcel Messing is antropoloog, filosoof en auteur.