Digitaal lezen, anders lezen?

De opkomst van schermmedia heeft ingrijpende gevolgen voor het lezen. Behalve dat digitale apparaten concurreren om de schaarse vrije tijd, brengen ze ook risico’s met zich mee voor de kwaliteit van het lezen. Cultuurcritici en wetenschappers waarschuwen dat de aandachtsspanne krimpt. Waar mensen teksten voorheen diepgaand doorgrondden, gebeurt dit tegenwoordig steeds vaker non-lineair, gefragmenteerd, vluchtig en oppervlakkig.

Deze publicatie bevat een proefschrift dat dergelijke aannames van empirische evidentie heeft willen voorzien. Dit gebeurt door papieren en digitale boeken in verschillende studies met elkaar te vergelijken. Digitale apparaten blijken, in vergelijking tot papier, inderdaad te leiden tot minder lineair lezen, meer taskswitchen tijdens het lezen en een minder prettige en optimale leeservaring. Er zijn ook lichtpunten. De e-reader blijkt binnen het landschap van digitale apparaten een positieve uitzondering. Hiernaast maakt het nogal uit hoe mensen taskswitchen. Als zij het lezen afwisselen met activiteiten die inhoudelijk gerelateerd zijn aan de tekst, bevordert dit het diepgaande lezen.

Niels Bakker doet voor Stichting Lezen onderzoek naar het lezen van e-boeken in vergelijking tot papier.