De geheimen van de retorica / druk 1

Een architect is een dwaas als hij niet de regels van zijn vak in acht neemt. Zou dat niet ook moeten gelden voor sprekers en schrijvers?

De kennis en toepassing van de regels voor het maken en houden van een speech zijn onderdeel van de retorica, die opbloeide in het oude Griekenland. Deze studie werd later omarmd door de Romeinen en is sindsdien niet meer weg te denken uit onze cultuur.

De retorica is overal en van alle tijden. De tien opstellen in deze bundel laten dit goed zien. Ze geven voorbeelden van haar betekenis in de geschiedenis en actualiteit, in het parlement, voor het gerecht en op de kansel, binnen het onderwijs en in de psychologie, bij de voordracht, in de muziek en in de beeldende kunst, en nu opnieuw in de moderne media. In dit boek wordt ook een lans gebroken voor de terugkeer van retorica-oefeningen in het onderwijs. Ze zijn van groot nut voor de ontwikkeling van het talent in het samenstellen en analyseren van teksten.

Aldus vormen deze bijdragen een nieuwe stap bij het herstel van de breuk tussen de retorica, literatuur en het praktische leven, die sinds de Romantiek is gegroeid.

Inhoud

Voorwoord 7

'De wortel van de opvoeding is bitter, de vruchten zijn zoet' 13

Vooroefeningen in de retorica

Zweder von Martels

Het woord is een machtig heerser 36

Retorica op toneel en in de rechtbank in het oude Athene

Remco Regtuit

Romeins recht en retorica 58

Jan Lokin

'Urenlang tot zweten toe met opzeggen bezig' 79

Het geheim van Petrus Francius (1645-1704)

Femke Kramer

The Great Sermon Handicap 108

Over het gebruik en ongebruik van de retorica in de Nederlandse preekkunde

Liuwe Westra

Geloofwaardig tot geloof gekomen 125

Schilderkunst en retoriek in de Sala di Costantino van het Vaticaans Paleis

Jan L. de Jong

Noten leggen uit 146

Over de verbinding van retorica en muziek, in het bijzonder bij Bach

Jan Luth

Kikkers en karren 162

De retorica van politieke omwentelingen

Rik Peters

Retorica en psychologie 176

Maarten Derksen

Retorica en nieuwe media 191

Van twitterdichters tot internetdemocratie

Renske van Raaphorst

Over de auteurs 207

Index 209