Waar geen wil is, is een weg - Doendenken tussen Europa en Japan

'Wat zijn de verschillen en overeenkomsten tussen het westerse en het oosterse denken? De westerse hang naar vrijheid met zijn nadruk op kritisch denken en autonoom handelen versterkt het ego. In het oosterse verlangen om bevrijd te worden van de begeerte als oorzaak van het lijden wordt het ego juist vernietigd. Is er sprake van een onoverbrugbare kloof tussen deze culturen? Staan ze haaks op elkaar? Of verraadt deze suggestie impliciet ons "oriëntalisme": onze even romantische als koloniale kijk op oosterse culturen?'

In Japanse vechtsporten leer je door intensieve training 'met je lichaam' denken. Voorbij het ik: waar geen wil is, is een weg. Dit uitgangspunt van de Japanse krijgskunsten werkt door in de Japanse filosofie en cultuur. Als filosoof, Japan-kenner en voormalig Nederlands kendo-kampioen raakte Oosterling gefascineerd door het Japanse denken en doen. Hij zette het af tegen de westerse traditie, wat resulteerde in een fascinerende interculturele verkenning waarin niet alleen grote verschillen, maar ook opvallende overeenkomsten tussen boeddhistisch en westers denken naar voren komen.

Henk Oosterling (1952) is universitair hoofddocent filosofie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Naast zijn academische werk heeft hij zich de afgelopen decennia ook verdienstelijk gemaakt met cultuur-educatieve projecten zoals Rotterdam Vakmanstad. Daarvoor kreeg hij de Laurenspenning (2008) en de Lof der Zotheid speld (2016). Voor zijn hele oeuvre ontving hij de Van Praag Prijs (2013) en van de Tibetaanse Shambhala boeddhisten de Enlightened Society Award (2015).