De politiek der dingen

Techniek is een politieke factor van belang. De HSL, de Joint Strike Fighter, de Noord-Zuid lijn, het elektronisch patiëntendossier, kernenergie, ondergrondse CO2-opslag, slimme elektriciteitsmeters, kabinetten en bewindspersonen kunnen er over struikelen, politieke partijen kunnen met hun standpunten op deze dossiers kiezers trekken of juist van zich vervreemden. Nieuwe technieken die gewenst leken, creëren soms onverwacht nieuwe problemen die om een politieke oplossing vragen, zoals het waarborgen van privacy in het elektronisch patiëntendossier, de verspreiding van kinderporno via internet of het beheersen van het risico van het transport van gevaarlijke stoffen. Tegelijk helpt techniek bij het oplossen van vele politieke problemen. Techniek is dus zowel deel van het politieke probleem als ook deel van de politieke oplossing.

inhoud

Inleiding: de politiek der dingen

Frits Bolkestein en Jeroen van den Hoven

Racistische viaducten

Langdon Winner over politiek en techniek

Ilse Oosterlaken

Slapende politiemannen

Disciplinerende technologieën in het verkeer

Katinka Waelbers

Gewichtige keuzes

Politiek en ethiek bij het ontwerp van auto's

Anke van Gorp

De Oosterscheldekering

Een voorbeeld van waardenbewust ontwerpen

Ibo van de Poel

Sluisjes in Indonesië en India

Irrigatietechniek als materialisatie van koloniale politiek

Maurits Ertsen

Gebouwen als fysieke en sociale constructies

Cité de la Muette als voorbeeld

Peter Kroes & Hugo Priemus

Elektronische dossiers en echte kinderen

Waarden en ict-systemen in de jeugdgezondheidszorg

Ton Monasso

Wie zoekt zal vinden?

De politiek van zoekmachines op internet

Philip Brey

Splijtbare rechtvaardigheid

Kernenergie en belangenconflicten tussen generaties

Behnam Taebi

Een blik in de baarmoeder

De geboortepolitiek van de echoscopie

Peter-Paul Verbeek

Zorg op afstand

De politiek van draagbare ECG-apparaatjes

Nelly Oudshoorn

De politiek van technische artefacten

Een slotbeschouwing

Jeroen van den Hoven en Ibo van de Poel