De rozentuin / Druk 5

De rozentuin is een onbetwist hoogtepunt in

de klassieke Perzische literatuur. Het is een

prozawerk met veel korte gedichten, zodat het

ook tot de poëzie kan worden gerekend. Het

gaat over machtigen en rijken tegenover onder

drukten, over oprechtheid tegenover veinzerij,

over mystiek, erotiek en morele waarden.

Saadi (ca. 1212-1295) was zowel mysticus als

hoveling, maar bovenal dichter. Na zijn oplei-

ding in Bagdad reisde hij rond in de islamiti-

sche wereld. Zijn boek geeft weer wat hij leerde

over vorsten en bedelmonniken, hovelingen

en krijgslieden, kooplieden en pelgrims.

De rozentuin was het eerste literaire werk

uit Perzië dat in Europa bekend werd. In 1654

verscheen er een Nederlandse vertaling via het

Duits, later hebben Bilderdijk en Leopold er

fragmenten van vertaald. Saadi wordt – niet

alleen door de Perzen – bewonderd om zijn

puntige stijl en nuchtere wijsheid.

Van de Leidse hoogleraar Perzisch J.T.P. de

Bruijn (1931-2023) verschenen bij Bulaaq Een

karavaan uit Perzië; klassieke Perzische poëzie

en De ware zin heeft niemand nog verstaan,

een tweetalige bundel kwatrijnen van Omar

Khayyâm en anderen Perzische dichters.

In de pers:

‘[Saadi] is een onverschrokken, poëtische geest’ – Voltaire

‘[Saadi] is de god van de Perzische literatuur’ – Kader Abdolah

‘De poëzie in De Rozentuin is relatief eenvoudig, maar zelfs in het Nederlands herken je de grote macht van de dichter. […] De betekenis van het vertaalwerk van De Bruijn is niet te overschatten. Hij heeft […] ons met deze complete Rozentuin een overzicht gegeven dat we niet hadden. We zullen hem lezen en herlezen, en wellicht zijn we ooit in staat de hele Saadi […] te begrijpen.’ – Frank van Dixhoorn in de Volkskrant, 1997