Onwillige volksgenoten

Waren de Duitsers na 1933 een volk van juichers en ja-knikkers?

Volgens het gangbare oordeel zou de meerderheid van de Duitsers na 1933 zijn meegesleept door een roesachtige nationale euforie en zich verrassend snel achter de nieuwe machthebbers hebben geschaard. Dit beeld houdt hardnekkig stand en bepaalt tot op de dag van vandaag onze voorstelling van de 'Machtergreifung' en haar gevolgen.

Dit beeld van een zogenaamde 'toestemmingsdictatuur' wordt in het nieuwe boek van Peter Longerich - een van de meest vooraanstaande historici van het nationaalsocialisme en auteur van talloze bestsellers - radicaal ter discussie gesteld. Op basis van duizenden contemporaine rapporten, afkomstig van uiteenlopende instanties binnen de nazi-dictatuur én van het socialistische ballingschap, die in hun geheel nooit eerder systematisch zijn onderzocht, presenteert Longerich de eerste alomvattende studie van de volksstemming in het Derde Rijk.

Zijn analyse maakt duidelijk dat de onvrede met het regime in de samenleving veel groter was dan tot nu toe werd aangenomen. In alle bevolkingsgroepen - van boeren en arbeiders tot de burgerlijke middenklasse - was de kritiek breed aanwezig. De zogenoemde Volksgemeinschaft blijkt dan ook vooral een mythe van de nazi-propaganda.

Een onthullend en confronterend boek dat ons beeld van de fundamenten en de machtsstructuur van het nationaalsocialistische regime blijvend zal veranderen.