Berichten uit Venserpolder: wijkrechtspraak en wijkenbeleid

In de reeks Berichten uit Venserpolder wordt verslag gedaan van de wijkrechtbank in Venserpolder, die onder de vlag ZO=Venserpolder samen met het WijkActieTeam (gemeente, politie en woningcorporaties), het Buurtteam (maatschappelijk werk) en bewoners en bewonersorganisaties werkt aan een Community Justice Center in het hart van Amsterdam Zuidoost. Dit boek Berichten uit Venserpolder: wijkrechtspraak en wijkenbeleid benadert wijkrechtspraak vanuit de context van wijkenbeleid en schetst hoe deze vorm van rechtspraak recent onderdeel van nationaal wijkenbeleid is geworden. Waar wijkenbeleid zich aanvankelijk richtte op ‘stenen stapelen’, lag de focus in de jaren ’90 op een combinatie van fysieke en sociale interventies en kreeg ook veiligheid er een plek. Sinds 2022 vormt wijkrechtspraak – in de kern laagdrempelige, oplossingsgerichte rechtspraak in samenwerking met justitiële en sociale partners en in aansluiting op (behoeften van) de wijk – één van de onderscheidende ingrediënten van nationaal wijkenbeleid. Het gegeven dat wijkrechtspraak als onderdeel van wijkenbeleid een rol wordt toegedicht in het verbeteren van de (leefbaarheid en) veiligheid van wijken, leidde tijdens de totstandkoming van dit boek tot vraagpunten en eerste gedachten omtrent het ‘meten’ van de effectiviteit van wijkrechtspraak. Hier lijkt namelijk een zogenoemde evidence paradox te spelen. De gedachten hierover vormen het slot van dit boek. Zij stellen een open, brede kijk voor, vanuit verschillende disciplines, op basis van data verzameld over een lange(re) periode. Aldus biedt een combinatie van kwantitatieve en kwalitatieve methoden, met ruimte voor input van lokaal betrokkenen, de beste kansen om de maatschappelijke waarde van wijkrechtspraak op termijn inzichtelijk te maken. Esther van Voorst is docent­onderzoeker aan de Vrije Universiteit Amsterdam (Privaatrecht) en als actieonderzoeker verbonden aan het project Buurtrechter Venserpolder.