Moralist van de ontrouw. Jan Greshoff (1888-1971)

Wie in de eerste helft van de twintigste eeuw een manuscript

in zijn bureaula had liggen, wendde zich tot Jan

Greshoff (1888–1971). Meer nog dan als schrijver, stond

Greshoff bekend om zijn talent als literaire promotor.

Niemand kon zo spontaan aansporen en gul bewonderen

als hij. Het leverde hem de trouwe vriendschap op van

literaire grootheden als E. du Perron en Menno ter Braak

en maakte hem tot idool van talloze jongeren. Het was

Greshoff aan wie Elsschot Kaas opdroeg, aan wie een

jonge Annie M.G. Schmidt in de bange meidagen van

1940 een prangende, bewonderende brief schreef en die

het debuut van Hans Lodeizen de wereld in hielp.

Greshoffs biografie vormt een pakkende mentaliteitsgeschiedenis

van de turbulente metamorfose die Nederland

in de twintigste eeuw onderging, waarbij alle waarden

binnenstebuiten werden gekeerd. Het levensverhaal

van deze literaire spilfiguur voert de lezer langs morele

dilemma’s die tot op de dag van vandaag herkenbaar zijn.

Waarheen leidt de moderne vooruitgangsgedachte ons?

Is de democratie wel de ideale staatsvorm? En de hamvraag:

wat doe je als je je eigen lat hoog legt, terwijl je de

indruk hebt dat steeds minder mensen om je heen dat

nog doen?