Tobie Goedewaagen (1895-1980)

Dr. Tobie Goedewaagen (1895-1980) behoorde tijdens de bezettingsjaren

tot de leiding van het Duitse nationaalsocialistische

bestuur in Nederland. Hij was als secretaris-generaal van het

Departement van Volksvoorlichting en Kunsten verantwoordelijk voor

de nazificatie van de Nederlandse cultuur. Hij nam omstreden maatregelen

als de gelijkschakeling van de pers en de omroepen, en dwong

kunstenaars lid te worden van de Kultuurkamer. Hij werd een alom

bekende en vooral gehate nsb er met de scheldnaam `Rotkar .

Maar wie weet dat Tobie Goedewaagen in zijn jonge jaren bevriend

was met toonaangevende kunstenaars als beeldhouwer John Rädecker

en een protegé was van de dichter Adriaan Roland Holst, vraagt

zich af welke ambities hem tot zijn nationaalsocialistische idealen

gedreven hebben. Opmerkelijk is dat na de oorlog een deel van zijn

gedachtegoed, onder meer de subsidiëring van kunst en literatuur,

werd overgenomen in nieuw overheidsbeleid.

Tobie Goedewaagen is het huiveringwekkende verhaal van een welgestelde

man uit een Amsterdamse bankiersfamilie, die zich intellectueel

ontwikkelde tot filosoof en vervolgens overtuigd nationaalsocialist werd.