Inleiding Jonathan Israel

Spinoza’s 'Theologisch-staatkundige verhandeling' (TTP) is een van de meest radicale en invloedrijke boeken van de vroegmoderne tijd. Met zijn historische en rationele lezing van de Bijbel ondergraaft hij de aanspraak van religieuze autoriteit op waarheid en gezag. Hij laat zien dat de Schrift een menselijke oorsprong heeft, dat rituelen uit tradities voortkomen en dat vermeende wonderen natuurlijke verklaringen hebben.

Ook politiek kiest Spinoza duidelijk positie....

Na het rampjaar 1672, waarin de Nederlandse Republiek wankelde onder interne verdeeldheid en buitenlandse dreiging, ontwikkelt Spinoza in zijn 'Politiek traktaat' een politieke filosofie die zowel realistisch als vooruitstrevend is. Uitgaand van de menselijke natuur – meer door hartstochten dan door rede geleid – onderzoekt hij hoe een staat eruit kan zien die vrijheid, stabiliteit en rechtvaardigheid duurzaam verenigt.

In scherpe analyses bespreekt hij verschillende staatsvormen, hun ris...

Spinoza (1632-1677) is de belangrijkste Nederlandse filosoof en grondlegger van het rationalisme. De 'Ethica' is zijn levenswerk. In dit baanbrekende werk zet hij een visie uiteen die zijn tijd ver vooruit was. Spinoza durft de relatie tussen God, mens en wereld op een volstrekt nieuwe manier te denken. Zijn meesterwerk werd, vanwege de controversiële inhoud, pas na zijn dood gepubliceerd.

De 'Ethica' toont de weg van slavernij naar vrijheid. Spinoza begint met de vraag naar het Zijn, verv...