Ivar Schute was archeoloog. Hij werd bekend door zijn onderzoekswerk in de naziconcentratie- en vernietigingskampen Westerbork, Vught, Amersfoort, Bergen-Belsen en Treblinka, maar vooral door een jarenlange opgraving in Sobibor. In Sobibor vonden hij en zijn team de fundamenten van de gaskamers. Daarover schreef hij het

boek In de schaduw van een nachtvlinder (2020).

In 2021 kreeg hij een hersenbloeding die leidde tot afasie. Toch wilde hij blijven schrijven, onder andere over zijn ziekte. Nu...

Het beleid vraagt erom, het geldt als een van de belangrijkste kwali teitscriteria in de zorg en het is een nationaal ideaal: de bevordering van autonomie.

Maar bij sommige mensen zou het niet kunnen. Of hooguit als het om kleine keuzes gaat, bijvoorbeeld welk beleg er op brood moet. Onder hen, mensen met een ernstige verstandelijke beperking en moeilijk verstaanbaar gedrag (EVB+) waarover dit boek gaat. Autonomie zou voor deze groep praktisch zowat onmogelijk en theoretisch problematisch zijn.

Uit het empirisch onderzoek waarvan in dit boek beeldend verslag wordt gedaan, blijkt echter wat anders: in de praktijk wordt autono mie wel degelijk succesvol bevorderd. Door inventieve en toegewijde werkers, tijdens heel gewone handelingen, op tientallen aspecten van het alledaagse leven. De mens met EVB+ helpen het leven te kunnen leiden dat hem of haar past en goed doet. Het leven waar mee hij of zij samenvalt. Minder inperking en meer grip op het eigen bestaan. Het kan wel. Zulke autonomie is niet evident maar moet ontdekt worde...

Als zorgontvangers vanwege hun beperkingen niet goed duidelijk kunnen maken wat zij willen, wat dan? In dit essay wordt bepleit het niet over te nemen en het ook niet op te geven. Beter is het om zoekend en tastend te ontdekken wat mogelijk gevraagd en bedoeld wordt. Hoewel dat niet eenvoudig is, doen goede professionals dat, alle dagen en tussen de bedrijven door. Wát ze dan doen, kan uitstekend worden uitgelegd. Wij noemen het ‘alledaagse hermeneutiek’ en geven er een gedegen uitleg van.

Door zo te werk te gaan wordt tegelijk de gebruikelijke opvatting van ‘autonomie’ gewijzigd in ‘relationele autonomie’, dat wil zeggen dankzij de ander autonoom kunnen zijn. In het essay worden deze relationele autonomie en de vragen waarmee ze omgeven is, nauwgezet uitgewerk...