Waaruit bestaat een object? Een object heeft een interne structuur en externe relaties met andere objecten. De nadruk van het boek ligt op verandering: hoe een object zich ontwikkelt. Een object is meer een proces dan een vast ding. Een object heeft een potentieel zich te manifesteren in zijn omgeving, in relaties, en daar effect op te hebben en effecten ervan te ondergaan. De vraag is ook hoe iets nieuws kan ontstaan uit iets bestaands. Voor de interactie tussen objecten wordt een meervoudig...

De kloof tussen laag en hoog opgeleiden heeft een lange geschiedenis, sinds de Renaissance, in de 16e eeuw, en zij groeit nog steeds. Zij veroorzaakt discriminatie en vooroordeel, en gaat samen me een kloof in inkomen.

Die kloof is funest, niet alleen voor de betrokken laag opgeleiden, maar voor de samenleving als geheel, inclusief de hoogopgeleiden. Groei van begrip, kennis en vaardigheid vergt assimilatie en accommodatie, en de kloof belemmert vertrouwen, wat de reikwijdte van assimilatie e...

De politiek is onmachtig de huidige crises op te lossen. Waar komt het politieke onvermogen vandaan, en wat kan er tegen gedaan worden?

Ik geef drie bronnen: een te ver gaande complexiteit van regels, deels door excessieve controle op misbruik, uit argwaan tegen de burger. Ten tweede een drang tot maatwerk, die dan weer ervaren wordt als onrechtvaardig en ondoorzichtig, en dat leidt weer to eisen van compensatie. Ten derde de perverse cultuur van een egoïstische drang tot consumptie, ontspan...

33 begrippen die in publiek debat een grote rol spelen worden verhelderd en toegelicht, in de thema's mens, samenleving en kennis en kunst, als volgt:

MENS: Geluk, liefde, waarde, vrije wil, vrijheid, identiteit, cultuur, authenticiteit, romantiek, evolutie, altruïsme.

SAMENLEVING: Macht, relatie, ethiek en deugd, vertrouwen, rechtvaardigheid, identiteitspolitiek, elite, populisme, liberalisme, economie, instituties.

KENNIS EN KUNST: Bestaan, kennis, geometrie en finesse, heuristieken, waarh...

Dit boek gaat in op de relatie tussen zelf en samenleving, op basis van een overzicht van de deugdenethiek, als bron van een goed leven en een niet al te strakke moraliteit, de rol van emoties daarbij, in relatie tot de werking van het brein. Met verwijzing naar het Chinese Taoïsme pleit het boek voor erkenning van de diversiteit van mensen, als onmisbaar voor de democratie, onderkenning van en resistente tegen de onzekerheid van het bestaan, en voor niet te veel regels en regelingen, met ru...

Met Vertrouwen verheldert en verdiept Bart Nooteboom het begrip 'vertrouwen' en laat hij zien hoe het kan functioneren als een mentale blikopener. Vertrouwen is als schone lucht: je praat er pas over als het er niet is. Iedereen maakt zich tegenwoordig druk over vertrouwen, of beter, over het gebrek daaraan. Maar het begrip 'vertrouwen' is complex en verwarrend. We kunnen het relateren aan objecten, mensen, organisaties of grotere systemen. Nooteboom laat zien hoe vertrouwen werkt in de polit...

We moeten de Verlichting behouden. Maar we zullen ook de tekortkomingen ervan onder ogen moeten zien, in beperkingen van de rede, de rol van emoties, en de fundamentele dubbelzinnigheid van taal. Als we dat niet doen, zien we de wereld verkeerd en zijn we blind voor sommige bedreigingen voor de democratie. Van de weeromstuit kan dan de Verlichting helemaal uit gaan. Erkenning van de tekortkomingen is nodig om de Verlichting te behouden. De auteur bespreekt 12 bedreigingen voor de democratie,...

In dit boekje behandel ik het begrip ‘phronesis’, praktische wijsheid, het onderkennen van de juiste deugden en de uitvoering daarvan, toegespitst op de specifieke omstandigheden van een situatie. Ik probeer instrumenten te ontwikkelen om dat te ondersteunen, op basis van de meervoudige causaliteit van Aristoteles en het begrip ‘script’, en geef enkele voorbeelden ervan. Dat helpt om in kaart te brengen wat een rol speelt in een bepaalde situatie, om daarop de keuze van deugden te bas...

We schuiven vaak de schuld van iets af op de overheid, familie, buren, e.d., terwijl we zelf de hoofdoorzaak zijn. We zijn vaak slachtoffers in plaats van doeners die tegenslag incasseren en zelf verantwoordelijkheid nemen zich te weren en verdere tegenslagen te voorkomen. Schuld is een complex begrip dat enige uitleg vergt, en oefening in het vellen van een wijs oordeel.

Dit is het verhaal van een denkbeeldige familie: ouders Egbert en Lieke, twee zonen Norbert en Dagobert, en een kleindochter Mixie, hun ervaringen en hun gesprekken daarover. Het gaat over misleiding, mensenhandel, moord, gevangenis, bedrog en straf. Een brave borst die mensen helpt, een deugniet die wild en opwindend wil leven, en een jonge vrouw die na een korte politieke carrière wetenschapper wordt.