Een intensieve uitwisseling van ervaringen en ideeën van twee volstrekt tegengesteld geaarde genieën. De schrijver en natuurwetenschapper Goethe (1749 1832) leeft in zijn waarnemingen van de zintuiglijke werkelijkheid, de dichter-filosoof Schiller (1759 1805) in de begrippen welke hij ontleent aan de ideële wereld. De fenomenologische empirist en de idealistische rationalist vinden elkaar in hun streven naar waarheid en schoonheid. Hun wederzijdse commentaar, aanmoediging en kritiek bevr...

Gekozen, vertaald en toegelicht doorJeroen Beets & Rein Ferwerda & Ben SchomakersGedurende lange tijd zijn ze buitengewoon populair geweest, de Problemen van Aristoteles, en dat is niet meer dan logisch: het gaat om een verzameling teksten, elk in de vorm van een scherpe vraag met een precies antwoord, die gezamenlijk de plaats van de mens in de materiële natuur verkennen door uit te gaan van herkenbare verschijnselen: het gaat dus over gezondheid en de invloed daarop van het weer, over de e...

Bijna veertig jaar lang heeft Augustinus (354-430) in het Noord-Afrikaanse Hippo Regius de geloofsgemeenschap als predikant gediend. Van heinde en verre kwamen mensen naar deze havenstad om zelf de woorden van de befaamde bisschop te beluisteren of zijn preken in opdracht van anderen op te tekenen. Zo zijn ongeveer zeshonderd preken van hem bewaard. Ze sprankelen van levend geloof, diepe wijsheid en pastorale zorg.Voor deze bundel werden preken uitgekozen van de sermones de sanctis. In deze g...

Vertaald, ingeleid en van aantekeningen voorzien door Chris Tazelaar

Petrarca (1304-1374) heeft zijn boek 'De remediis utriusque fortune', nu verschijnend met de titel 'De twee gezichten van Vrouwe Fortuna', gewijd aan de vraag hoe de mens moet omgaan met voor- en tegenspoed. Hij voert Vrouwe Fortuna op, een denkbeeldige gestalte die de ene keer het gezicht laat zien van een ongeïnteresseerde rechter, die willekeurig voor- of tegenspoed toedeelt, en de andere keer het gezicht toont van een b...

Hoe kan het dat teksten van bijvoorbeeld Aristoteles na 2400 jaar nog steeds beschikbaar zijn, terwijl er van andere filosofen nagenoeg niets bewaard is gebleven? De lange, vaak moeizame weg die de kennis tot vandaag de dag heeft afgelegd, blijft vaak onbekend.'De sleutel tot Aristoteles' schetst de overlevering van wetenschap en filosofie sinds de oudheid tot het verschijnen van gedrukte boeken. Willem van Moerbeke en de werken van Aristoteles spelen daarbij een centrale rol. Als man uit de ...

Vertaling: Hans van Munster†

Geheel herzien door Pieter van Reenen

Eindredactie en verklarende noten: Udo Doedens, Pieter van Reenen en Pieter Vos

Nawoord: Pieter Vos

In het voor Europa gedenkwaardige jaar 1848 verschijnt niet alleen Het communistisch manifest van Karl Marx maar ook 'Christelijke toespraken' van Søren Kierkegaard. Geïnspireerd door gebeurtenissen in Parijs klinkt in dat jaar in heel Europa de roep om hervormingen, zoals persvrijheid, een nationale grondwet en parlementaire de...

In zijn hoofdwerk 'Of – Of' reflecteert Kierkegaard via uiteenlopende pseudoniemen op zijn verbroken verloving met Regine Olsen. Tegelijkertijd gaat hij in gesprek met de grote literaire en filosofische stromingen van zijn tijd. Zijn eerste pseudonieme werk veroorzaakte veel commotie en was meteen een daverend succes. Het boek wordt nu al bijna twee eeuwen in vele talen en vanuit een diversiteit aan interesses gelezen. De veelstemmigheid van het werk, de literaire en filosofische kwalitei...

In de korte periode dat Julianus keizer van het Romeinse rijk was (361-363), heeft hij een gedurfde poging gedaan om de opmars van het christendom tegen te gaan door er een eigen religie voor in de plaats te zetten. In deze religie, waarin de verering van de zonnegod de centrale plaats innam, zijn elementen van de oude Griekse en Romeinse godsdienst opgenomen, maar ook van de filosofie en van de toen zeer populaire mysteriën.

In twee korte traktaten, 'Hymne aan de Moeder der Goden' en 'Hymne...