Wie wil nu niet weten hoe het universum werkt.

Op 4 juli 2012 beleefde de natuurkunde een van de grootste triomfen van de moderne tijd. In experimenten op versnellerlab CERN in Genève was een nieuw deeltje gevonden waarover theoretici al tientallen jaren speculeerden. Het higgsdeeltje.

De vondst van dat deeltje is als de ontdekking van een nieuw en onbekend eiland. Een nieuw werelddeel in een zee van kennis. Dat er ergens nieuw land bleek te zijn, zoals de theorie voorspelde, was al geweldig...

Wat iedereen moet weten van de natuurwetenschappen. In De bètacanon komen vijftig kernbegrippen uit de natuurwetenschappen aan de orde, variërend van het getal nul tot ecologie, van evolutie tot plastics, van Einstein tot de koolzuurcyclus, van formules tot de oerknal. In korte opstellen, die in de bijlage ‘Kennis’ van de Volkskrant verschenen, leiden vijftig jonge Nederlandse onderzoekers de lezer telkens mee naar een kernachtig antwoord op de vraag wat hij van een bepaald onderwerp mo...

WAT HET IJS VERTELT OVER DE TOESTAND VAN DE AARDE

Weinig gebieden zijn zo magistraal als de ijskappen en gletsjers van de planeet aarde, weinig is zo spannend als het onderzoek ervan. Maar weinig gebieden zijn zo kwetsbaar ook. En de wereld van het ijs verandert razendsnel. In Alles smelt laten Peter Kuipers Munneke en Martijn van Calmthout zien dat het grote smelten inmiddels is begonnen en waar dat toe zal leiden. Niet alleen verdwijnen unieke landschappen vol eindeloze sneeuw en kilometers...

Krachten lijken de normaalste zaak van de wereld. Door de zwaartekracht val je richting de aarde, dankzij magnetisme blijft een magneet op de koelkast plakken. Maar als je er wat dieper over nadenkt, komen de vragen. Hoe kan het dat het ene voorwerp een kracht uitoefent op een ander voorwerp, zonder dat ze elkaar aanraken? Waarom zijn sommige krachten aantrekkend en sommige afstotend? Zijn er piepkleine deeltjes die krachten kunnen overbrengen? Waarom word je in de zweefmolen naar buiten gesl...

Op 25-jarige leeftijd verloste de Utrechtse promovendus Gerard ’t Hooft de theoretische natuurkunde van een van haar belangrijkste problemen. Zijn aanpak gaf de deeltjesfysica vleugels en zette hem in één klap op het wereldpodium. Bijna dertig jaar later ontving hij in 1999 de Nobelprijs voor natuurkunde, samen met zijn vroegere leermeester Tini Veltman. Bij de aanvaarding van de prijs legde hij niet alleen zijn werk uit, maar ook hoe je zijn achternaam precies spelt.

Wie is Gerard ’t H...

Bestaat de wereld om ons heen uit onvoorstelbaar kleine, trillende snaartjes? Volgens de

snaartheorie wel. Theoretisch natuurkundigen denken dat ze met die theorie ooit alle deeltjes en krachten in het universum zullen beschrijven. De snaartheorie is echter nog lang niet de ultieme Theorie van Alles. Critici zien haar zelfs meer als mooie wiskunde dan als echte natuurkunde. Bovendien kampt de theorie met een schrijnend gebrek aan toetsbare voorspellingen. Onder natuurkundigen is de snaartheor...