Negentiende-eeuws gedrag in de eenentwintigste eeuw, zo noemde de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken John Kerry de inval van Rusland op de Krim. Legers worden nog steeds gebruikt om gebieden te veroveren. Tot voor kort werd de wereld geconfronteerd met westerse machtspolitiek. Nu doen ook opkomende landen aan landjepik. Zo kwam China recent met buren in conflict over grondstofrijke zeegebieden. In dit Elementaire Deeltje maakt Rob de Wijk duidelijk dat machtspolitiek een essentieel o...

Sla een krant open en je merkt: 'geopolitiek' is in zwang. Maar wat betekent die term eigenlijk? Herman van der Wusten en Virginie Mamadouh vertellen de bewogen geschiedenis van het begrip geopolitiek en verduidelijken de uiteenlopende betekenissen. Voorbeelden uit de politieke praktijk in alle delen van de wereld worden behandeld aan de hand van tekst, beeld en kaarten. Nederland en de Europese situatie krijgen bijzondere aandacht.

Het begrip 'nationalisme' is terug van weggeweest, ook binnen Europa. Ondanks de toenemende globalisering is het nationalistische denken de afgelopen jaren alleen maar sterker geworden. Maar deze liefde voor het vaderland heeft sinds de 20e eeuw wel een ander gezicht gekregen. Joep Leerssen geeft een historisch overzicht van de opkomst en ontwikkeling van het nationale denken in een culturele en ideeënvormende context. Hij laat zien hoe dit denken na 1800 een allesbeheersende, politieke ideo...

Dit Elementaire Deeltje reflecteert de langdurige populariteit van archeologie. Voor de één is het een hobby, voor de ander een carrière, maar in alle gevallen omvat het ruim tweeënhalf miljoen jaar wereldgeschiedenis. En archeologie is meer dan alleen romantisch opgraven: ook theorievorming, technologie en wetenschap spelen een belangrijke rol. Paul Bahn geeft een pakkend kijkje in de keuken van de hedendaagse archeoloog.

Gaan wetenschap en religie hand in hand? In de media worden deze twee thema's vaak gezien als uitersten. In dit Elementaire Deeltje stemt Thomas Dixon, door zijn alternatieve benadering, tot nadenken. Hij onderzoekt niet alleen de belangrijkste filosofische vragen van het debat rond wetenschap en religie, maar exploreert ook de sociale, politieke en ethische context van wat door velen wordt gezien als het belangrijkste debat in de moderne tijd.

De Trojaanse Oorlog speelt een centrale rol in de klassieke mythologie. De verhalen rondom deze oorlog hielden niet alleen een groot schrijver als Homerus of Vergilius in hun greep, maar krijgen ook vandaag nog veel aandacht in het onderwijs, de popcultuur en het academische debat. Dit Elementaire Deeltje onderzoekt de twee belangrijkste vragen: heeft de Trojaanse Oorlog echt plaatsgevonden en zo ja, waar?