Voor Stefan Zweig (1881-1942) was Erasmus van Rotterdam (ca. 1466-1536) de eerste bewuste Europeaan, de eerste strijdbare voorvechter van de vrede, de meest welbespraakte advocaat van een humanistisch ideaal waarin ruimte bestaat voor uiteenlopende geestelijke stromingen. Daarnaast streed hij tevergeefs voor een rechtvaardiger, meer op wederzijds begrip berustende manier van denken. Er was maar één ding op aarde dat Erasmus werkelijk haatte als de tegenpool van gezond verstand: fanatisme.

...

Op 22 februari 1942 pleegde de Oostenrijkse schrijver Stefan Zweig samen met zijn vrouw zelfmoord in Brazilië. Als emigrant op de vlucht voor het naziregime had hij daar kort voor zijn dood zijn herinneringen opgetekend aan een wereld die naar hij vreesde op het punt stond te verdwijnen. De in 1944 postuum verschenen autobiografie biedt een indrukwekkend beeld van het oude Europa waarmee Zweig zich als (geassimileerde) jood, geëngageerd schrijver en humanist sterk verbonden voelde.

Op zijn ...