Dataïsme is het geloof dat alles te vertalen is in data. Data leggen

de wereld vast en maken haar beheersbaar. Maar voor wie en

met welk doel? Ethische dilemma’s rondom data worden vaak

gereduceerd tot zaken als privacy en regulering, terwijl de onderliggende

aannames van het dataïsme zelden ter discussie

staan. Is de mens echt als algoritme te begrijpen? Wat gebeurt er

met de dingen die niet in data te vatten zijn? En waarom wordt

de dataïstische toekomst voorgesteld als onvermijdelijk?

...

Samengesteld en ingeleid door Onno Blom.

Zelfs over zijn graf heen geldt Gerrit Komrij (1944-2012) onverminderd als een van de meest dwarse denkers van de Nederlandse literatuur. Vermaard als dichter, romancier, criticus, polemist, essayist, toneelschrijver en bloemlezer was hij uitzonderlijk veelzijdig. Even erudiet als ongrijpbaar, Komrij was een provocateur pur sang. Zijn polemieken werden door velen gevreesd.

De kuren van Komrij bevat de even vileine als onmisbare polemieken van deze verm...

We leven in de best mogelijke wereld: we hebben nog nooit zo

lang vrede gekend, we waren nooit eerder zo rijk of zo veilig.

Dit verhaal houden we onszelf in elk geval voor. Maar wat nou

als dit niet in overeenstemming is met de realiteit? Wat nou als

democratieën ondertussen aan het afbrokkelen zijn, de haat

tussen groepen toeneemt, de economische groei stagneert en

het gevaar van klimaatrampen stijgt?

In dit grootse filosofische essay laat Philipp Blom zien hoe het

mogelijk is dat het Weste...

Ondanks de welvaart op alle vlakken heerst er een groot onbehagen in onze maatschappij.

Dit gevoel is van alle tijden en maakt deel uit van ons mens-zijn. Paul Verhaeghe

laat in dit boek zien dat iedere tijd een eigen gevoel van onbehagen heeft, met de

daarbij horende typische problemen – zoals in onze tijd burn-out, narcisme of de

angst om uitgesloten te worden.

Hoe kunnen wij onze samenleving typeren, op welke manieren bepaalt die ons als

individu, en welk onbehagen sluit daarbij aan? In ...

In 1899 schreef de burgemeester van Jeruzalem, gealarmeerd door de oproep om

een Joodse staat in Palestina te vestigen, een bezorgde brief aan Theodor Herzl.

De brief eindigde met de woorden: ‘In naam van God, moge Palestina met rust gelaten

worden.’ Zo begint Rashid Khalidi, de achter-achterneef van deze burgemeester,

De honderdjarige oorlog om Palestina.

Op basis van niet eerder gebruikt archiefmateriaal en verslagen van generaties familieleden,

zet Khalidi gangbare interpretaties van h...

De wereld staat op z’n kop. De coronacrisis raakt iedereen en

niemand kan eromheen, we moeten ons allemaal aanpassen

aan een samenleving die we nog niet kenden. Dit brengt een

onvermijdelijk besef met zich mee: de ongebreidelde groei waar

we eeuwenlang naar streefden is niet langer verdedigbaar.

Paul Verhaeghe betoogt dat we deze crisis moeten aangrijpen

om ingrijpend andere keuzes te gaan maken. Welke kant willen

we op met onze economie? Hoe moeten we ons verhouden tot

elkaar, tot dieren, ...

Voor het leven is er geen generale repetitie. Je hebt slechts één

kans. Gelukkig zijn grote denkers je voorgegaan en kun je bij

hen terecht voor wijze raad. Zo helpt Diogenes je om je authentieke

zelf te zijn, Epicurus om niet te veel geld uit te geven tijdens

de uitverkoop en Kant om op tijd te remmen voor een zebrapad.

Maar ook minder gearriveerde denkers helpen je een handje:

André Hazes daagt je uit om vrijer te worden en De Jeugd van

Tegenwoordig steunt je in je verdriet.

In Filosofie...

Ultima Thule – het eind van de wereld. Zo werd vroeger Spitsbergen genoemd, de noordelijkste groep eilanden in de Poolzee. Simone Sassen en Cees Nooteboom beschrijven in Ultima Thule een reis naar dat oord en naar de vroegere Russische kolenmijnenstad Pyramiden. Het zijn romantische uitzichten op eenzame landschappen zonder noemenswaardige vegetatie, op veengebieden, gletsjers, bergen, eeuwig ijs, fjorden. Dan, als een fata morgana, de stilte van een verlaten stad: stilgelegde fabrieken, ve...

'We gaan Nederland veranderen', zei Jesse Klaver bij zijn presentatie als fractievoorzitter van GroenLinks. 'Het is mijn inzet om de steeds sterkere tendens om iedere maatschappelijke kwestie te reduceren tot een rekensom tegen te gaan. We weten van alles de prijs maar van bijna niks de waarde.'

Jesse Klaver maakte een stormachtige entree in de Nederlandse politiek. Hij was het die het debat over de ongelijke vermogensverdeling in Nederland aanzwengelde door de Franse econoom Thomas Piketty n...

Meer dan twintig jaar geleden viel de Sovjet-Unie uit elkaar, ontdekten de Russen de wereld, en ontdekte de wereld de Russen. Even leek een romance in de maak, maar de liefde was snel voorbij. Terwijl men in het Westen nog steeds Gorbatsjov idealiseert en in het Oosten Poetin het begrip ‘democratie’ wel erg ruim interpreteert, grijpen vele voormalige Sovjetburgers – ook jongeren – vol nostalgie terug naar de socialistische staatsmannen van weleer.

Onderzoeksjournaliste Svetlana Alexi...