Over leugens en waarachtigheid

Toen Pandora haar beruchte doos opende en de godin Apate ontsnapte, kwamen de misleiding en het bedrog in de wereld, zo vertelt de Griekse mythe. En Apate is nog steeds onder ons: we zijn allemaal haar nazaten, stelt Gescinska in dit essay. Maar we kunnen wel revolteren tegen de verlokkingen van de leugen. Nooit was dat zo nodig als nu, in dit tijdperk van ‘posttruth’, alternatieve feiten en nepnieuws.

Alicja Gescinska verraste met haar kandidatuur op de Europese

lijst van de Vlaamse liberalen. Op internet volgde een stortvloed

aan reacties: lovende en lasterlijke. Niet enkel de keuze

van de partij en het Europese project werden druk besproken,

vooral ook wie aan politiek behoort te doen – en wie dus aan de

zijlijn moet blijven – bleek stof voor discussie. Wat is de plaats

van een filosoof in de samenleving? Zijn politiek en filosofie

onverenigbare disciplines? En wat doe je wanneer uit...

Na de dood van haar vader, een gerenommeerde professor Duitse cultuurgeschiedenis, staat Elisabeth voor de taak zijn huis leeg te maken. Doordat ze nooit goed met haar vader op kon schieten, lijkt deze opdracht aanvankelijk niet erg zwaar. Maar wanneer Elisabeth een brief ontvangt, geadresseerd aan haar vader, openen zich kamers van het verleden waarvan ze niets wist.

Elisabeth en Anna, twee vrouwen die elkaar nooit hebben gekend, blijken elkaars leven in een definitieve plooi gelegd te hebb...

Een liberale democratie staat garant voor eerlijke verkiezingen, pluralisme, burgerlijke vrijheden, individuele rechten en de scheiding der machten. Eind vorige eeuw leek het er nog op dat dit westerse model gaandeweg de hele wereld zou veroveren.

Vandaag zien we dat de liberale democratie wereldwijd eerder uitzonderlijk is en daar waar ze aanwezig is, staat ze erg onder druk. Steeds luider hoor je dat er een alternatief model mogelijk is: de illiberale democratie, waarbij voormelde waarden n...

Na de val van de Muur leefden sommigen in de illusie dat de geschiedenis ten einde was gekomen. Vandaag weten we beter. Onze gepolariseerde wereld wordt getekend door identitair en ideologisch hokjesdenken. Maar de wereld leren we pas begrijpen wanneer we meer begrip voor elkaar hebben en met elkaar in dialoog treden. Daarom is de filosofie zo van waarde. Zoals Plato al wist: filosofie is de levende dialoog.

Filosofe Alicja Gescinska trok naar twaalf intellectuelen en denkers, en sprak met he...

De verovering van de vrijheidVan luie mensen, de dingen die voorbijgaanOntdek de verborgen schat van de levenskunstAlicja Gescinska heeft aan den lijve ervaren wat gebrek aan vrijheid is. Ooit woonde zij met haar ouders en zussen in een studio van vier bij vier in communistisch Polen. Vlak voor de Val van de Muur vluchtte het gezin naar België; Alicja was toen zeven jaar oud. Als tiener kon zij moeilijk aarden in het Westen, waar de toegenomen vrijheid niet meteen een garantie bleek voor een...

L’enfer, c’est les autres, zo luidt de indringende conclusie van Sartres

toneelstuk Huis clos. Maar wat als niet de ander, maar de

mens zichzelf tot hel is? Wat als de mens opgaat in de vlammen

van zijn eigen gedachten?

Met haar eerste dichtbundel trekt Gescinska een nieuw register

van haar schrijverschap open. Daarin buigt ze zich over de

breekbaarheid van de menselijke persoon, de fragiliteit van het

eigen ik. Alle gedichten gaan over de grensgebieden van de

geest, waarin de mens op de ...

Maakt muziek mens en maatschappij beter? In de loop der tijd hebben filosofen zich met grote scepsis over die vraag gebogen. Plato waarschuwde dat muziek gevaarlijke veranderingen in de samenleving kan veroorzaken. Eeuwen later wees Adorno op de schadelijke kracht van jazz, die ons tot tamme burgers zou maken.

Alicja Gescinska is ervan overtuigd dat muziek eerder een verheffende dan een verderfelijke kracht bezit en een grote rol kan spelen in onze persoonlijke en morele ontwikkeling. Daar st...

De godin van de leugen en de misleiding keert terug op aarde

om de mensheid aan te spreken. Apate is het beu om alsmaar

beschimpt en verwenst te worden. De leugen zou niet deugen,

en wordt zelfs als het grootste kwaad bezien. Zij zou de reden

zijn voor corrupte politiek, gebroken liefdes, ontwrichte samenlevingen.

Maar is dat werkelijk zo? Hoe zouden onze levens eruitzien

zonder de mogelijkheid om elkaar te misleiden?

Op scherpe wijze fileert Apate het menselijke onvermogen om

de leugen naar ...

Zijn politieke partijen de oplossing voor, of eerder een oorzaak van het democratische deficit en de vele problemen van het politieke theater? De Franse filosofe Simone Weil pleitte in een visionair essay voor een radicale afschaffing van alle politieke partijen. Weil gaat op zoek naar alternatieven en een andere manier van politiek bedrijven.

Filosofe Alicja Gescinska pleitte in verschillende werken voor het belang van politieke betrokkenheid. In Politiek zonder partijen schetst ze een kort ...