Hollandse Nieuwe / druk 1

Simon Vestdijk kwam eind 1942, toen hij voor zijn medegijzelaars in Sint Michiels Gestel acht lezingen over wezen en techniek der poëzie hield, tot de inspirerende gedachte dat een gedicht ' een glanzende kiemcel, een met vitaliteit geladen eilandje dat zich in de zee van de biologische chaos weet te handhaven' is. Een gedicht bevat als het ware alles in zich. Nu, in de debuutbundel 'Hollandse Nieuwe' van Hans Verzijl (1944) staan naar mijn stellig idee meer dan veertig van die glanzende kiemcellen. Verzijl buit immers in een kort bestek alle mogelijkheden van taal uit. De hulpmiddelen die hij daarbij hanteert zijn o.a. boeiend rijm, metrum en ritme, verrassende beeldspraak, uitgekiende gelaagdheid, weloverwogen kernachtigheid en enerverende kunst van het weglaten. Vorm en inhoud zijn ook bij hem één, want thema's als natuur, liefde, vergankelijkheid, consumptiemaatschappij, integratie en medemenselijkheid verpakt hij in adequate vondsten van taal, die hij vaak met opgewekte humor doorspekt. Heel sterk van deze lokaal reeds onderscheiden poëet is, dat versregels van hem in de lezer blijven doorzingen. Zo kom ik niet los van zijn 'Als ik een rots was, zou ik in de branding staan - voor jou' (The rock), 'afkomst kan zich niet verweren'(Samenspel), 'saamhorigheid is niet te vinden het ligt verborgen in ons zelf' (Samen delen), 'jij bent m 'n beste máátje liet ik de haring weten' (Hollandse Nieuwe) en ' vergeet mij niet' (Alzheimer). Verzijl lezen - bij voorkeur hardop - is een fascinerende tocht maken door een rijk waarin gerijpte taal en koene ideeën samen op trekken. Het gaat om een reis die horizonten verlegt. drs. Piet Kaptein.